Zbiory online

Aparat fotograficzny Henryka Sienkiewicza

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Pałacyk H. Sienkiewicza w Oblęgorku
Typ obiektu:Narzędzie
Datowanie:1890
Autor:Autor nieznany
Miejsce powstania lub znalezienia:Włochy
Technika:optyka, stolarka
Materiał:drewno, szkło optyczne, brąz, skóra, kość, masa pe
Wymiary:12x14x23 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/S/67
Wytwórnia:Firma Gustav Suscipj (Rzym)

Aparat fotograficzny Henryk Sienkiewicz zakupił tuż przed wyprawą do Afryki, w grudniu 1890 r. w Rzymie. Urządzenie towarzyszyło pisarzowi w trakcie całej wyprawy na Czarny Ląd. Korzystał z niego zarówno on sam, jak i młody hrabia Jan Tyszkiewicz. Do dziś zachowały się nieliczne fotografie, wykonane tym aparatem. Jedną z nich jest zdjęcie przedstawiające autora W pustyni i w puszczy, podczas wspinaczki na piramidę w Gizie.

75 fotografii z podróży afrykańskiej, wykonanych „włoskim” aparatem, umieścił w swoich Listach z podróży do Zanzibaru 1891, hrabia Jan Tyszkiewicz. Młody panicz sfotografował m.in. samego sułtana Zanzibaru, u którego wraz z Sienkiewiczem gościli na audiencji.

Aparat Sienkiewicza, to urządzenie typu "Detectiv camera" na klisze szklane o formacie 9x12 cm z mechanicznym zmiennikiem klisz (12 klisz w magazynie), wyprodukowany najpewniej we Włoszech około 1890 r., przez nieznanego wytwórcę. Podobne aparaty, zwane też niekiedy "Magazin camera", pozwalały na wykonanie serii dwunastu zdjęć po jednorazowym „załadowaniu” w ciemni. Suche płyty wsuwano w metalowe ramki, ustawiano jedna za drugą, po czym zamykano aparat. Po wykonaniu zdjęcia uruchamiano umieszczoną z boku aparatu dźwignię, która obsługiwała zmiennik klisz (tzn. płyta ze zrobionym zdjęciem wędrowała na spód aparatu). W innych znanych rozwiązaniach z boku urządzenia znajdował się skórzany worek, który pozwalał na ręczne przesunięcie kliszy z pierwszego miejsca na ostatnie.

Aparat ma drewnianą (jesionową) obudowę w formie prostopadłościennej skrzynki, z rzemiennym uchwytem. Obiektyw ukryty jest wewnątrz obudowy, lekko wgłębiony i zamykany zasuwką z brązu. Na górnej pokrywie umieszczony jest spust migawki, zaś na bocznej ściance znajduje się tabliczka z masy perłowej, zawierająca prawdopodobnie informację na temat sprzedawcy aparatu: Gustavo Suscipj/Corso 157/Roma. W tylnej części umiejscowiono drzwiczki otwierane za pomocą brązowego pokrętła. Wewnątrz znajduje się jedenaście cienkich metalowych płyt.