Zbiory online

Artysta i muzy

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Sztuka współczesna
Typ obiektu:Obraz
Datowanie:1978
Autor:Stefan Żechowski (1912-1984)
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:pastel
Materiał:papier
Wymiary:51,7 x 57,8 cm
Nr inwentarzowy:MNKi-W-1156

Urodził się w rodzinie chłopskiej, absolwent Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie (dyplom 1932), w latach 1929-1936 jako członek Szczepu Rogate Serce Stanisława Szukalskiego uczestniczył we wszystkich wystawach grupy. W latach 1936-1937 stworzył cykl 37 ilustracji do powieści Motory Emila Zegadłowicza, która została w 1938 skonfiskowana pod zarzutem rozpowszechniania treści antypaństwowych i niemoralnych, w 1945 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej i w 1946 uczestniczył w zabezpieczaniu dzieł sztuki w majątkach objętych reformą rolną (powiat miechowski), ale wyjechał do Zabrza pod wpływem groźby śmierci ze strony podziemia (Narodowe Siły Zbrojne), w latach 1940.-1950. stworzył serie portretowych znaczków pocztowych i socrealistyczne obrazy dla szkół, świetlic i domów kultury, przede wszystkim portrety ludzi kultury, nauki i polskich rewolucjonistów, w 1953 w pożarze rodzinnego domu w Książu Wielkim uległo zniszczeniu wiele jego rysunków, korespondencja i dziennik. W 1965 Andrzej Banach przygotował wystawę jego prac w Galerii Libraire la Proue w Brukseli, w 1966 w wydanych w Paryżu antologiach Les chefs-d'œuvre de l'amour sensuel reprodukowano jego prace, w 1973-1974 przebywał na 6-miesięcznym stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, tamże w 1974 zorganizowano mu indywidualną wystawę. W 1977 powstał film telewizyjny Ryszarda Wójcika o artyście Pustelnik, w 1981 Wydawnictwo Łódzkie wydało jego rekonstruowane wspomnienia Na jawie, a w 2004 Stefan Szlachtycz nakręcił kolejny dokument o nim Żech. Prawda naga. Prace znajdują się w Muzeach Narodowych w Kielcach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu, Muzeach Okręgowych w Rzeszowie i Toruniu, Muzeum w Bielsku-Białej, Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, Muzeum Emila Zegadłowicza w Gorzeniu Górnym, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego w Warszawie, Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu, Muzeum Miejskie w Zabrzu, Biurze Wystaw Artystycznych w Kielcach i Galerii U Jaksy w Miechowie i kilkudziesięciu kolekcjach prywatnych w kraju i zagranicą. Był artystą wyrażającym rewolucyjne treści w tradycyjnej formie, którą niezwykle cenił wyrastając w uwielbieniu dla krakowskiej szkoły, polskiego malarstwa młodopolskiego, europejskiego akademizmu i symbolizmu jednocześnie na ogół ignorując dokonania XX-wiecznej awangardy. Swoją wyjątkową nawet jak na artystę introwertyczną nadwrażliwość i wyobraźnię przelał w całości w prace o bardzo indywidualnej filozoficznej wymowie i konserwatywnej, światłocieniowej formie odrzuconej przez artystów nowoczesnych. Był twórcą bezkompromisowym i konsekwentnym, bo tworzył bez względu na technikę tylko to, co naprawdę chciał, i to, co uważał za warte jego stałego zainteresowania nie bacząc na opinię otoczenia i profesjonalnej krytyki.

Typowy przykład późnej twórczości na wysokim poziomie, muzeum posiada największą kolekcję jego prac o niezwykle bogatej i różnorodnej tematyce.

Wyb. bibl.: Rajkowska I., Sztuka erotyczna Żechowskiego, w: Stefan Żechowski. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Kielcach 1997, Kielce 1997, poz. 34, il. kol.; Śniłem swoją sztukę. Malarstwo i rysunek Stefan Żechowski, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa 2002, kat. 55, s. 82; Rajkowska I., Współczesne malarstwo polskie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach / The Polish Contemporary Painting at the National Museum in Kielce, Kielce 2007, kat. 60, s. 138-139, il. kol.; Stefan Żechowski (1912-1984). Katalog raisonné / Catalogue Raisonné, red. I. Rajkowska, Kielce 2014, kat. 296, s. 76, 247, il. kol.