Zbiory online
Para paneli haftowanych z przedstawieniem wici roślinnej i Bachusa
Informacje o obiekcie:
Dział / Oddział: | Rzemiosło artystyczne |
Typ obiektu: | Tkanina |
Datowanie: | 2. poł. XVII w. |
Autor: | Autor nieznany |
Miejsce powstania lub znalezienia: | Polska |
Technika: | płótno lniane, przędza z jedwabiu naturalnego |
Materiał: | haft płaski cieniowany |
Wymiary: | 182 x 50 cm |
Nr inwentarzowy: | MNKi/R/2371-2372 |
Zabytki stanowią cenny przykład, rzadkich w polskich zbiorach, haftów świeckich. Bujna wić roślinna z kwiatami w zakolach, wzbogacona o przedstawienia zwierząt, jest wyraźnie inspirowana wzorami zachodnioeuropejskimi (Włoskimi?), choć bardzo prawdopodobne, że bezpośrednią inspiracją był nie sam haft, a tkanina, wzornik motywów dekoracyjnych lub grafika.
Sam motyw wici roślinnej z okazałymi, jakby widzianymi z góry, kwiatami ma liczne analogie w polskich haftach, zdobiących szaty liturgiczne. Jest on typowy dla dekoracji boków siedemnasto- i osiemnastowiecznych ornatów, podczas gdy w kolumnach dekoracja skomponowana jest wertykalnie na prostej osi, którą tworzą łodygi rośliny o formach stylizowanych, dalekich od natury. W polskich haftach historycznych w ogóle zdecydowanie przeważa ornamentyka roślinna. Obok niej występują motywy figuralne, zwierzęce i przedstawienia symboliczne lecz do wyjątków należą hafty, w których sceny figuralne odgrywałyby główną rolę. W drugiej połowie XVII wieku zaczął się rozpowszechniać płaski, cieniowany haft barwny. Stopniowo wypierał on dotychczas dominujący, bogaty, plastyczny, wypukły haft kładziony, by ostatecznie zapanować w XVIII stuleciu.
Zastosowany w prezentowanych zabytkach cieniowany, pokrywający całą powierzchnię haft płaski, o bogatej gamie niuansów barwnych w obrębie jednego koloru, świadczy o wyjątkowym wyczuciu i świetnym opanowaniu warsztatu wykonawcy… lub wykonawców.
Ekspozycja stała, Dawny Pałac Biskupów Krakowskich