Zbiory online

Para paneli haftowanych z przedstawieniem wici roślinnej i Bachusa

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Rzemiosło artystyczne
Typ obiektu:Tkanina
Datowanie:2. poł. XVII w.
Autor:Autor nieznany
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:płótno lniane, przędza z jedwabiu naturalnego
Materiał:haft płaski cieniowany
Wymiary:182 x 50 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/R/2371-2372

Zabytki stanowią cenny przykład, rzadkich w polskich zbiorach, haftów świeckich. Bujna wić roślinna z kwiatami w zakolach, wzbogacona o przedstawienia zwierząt, jest wyraźnie inspirowana wzorami zachodnioeuropejskimi (Włoskimi?), choć bardzo prawdopodobne, że bezpośrednią inspiracją był nie sam haft, a tkanina, wzornik motywów dekoracyjnych lub grafika.

Sam motyw wici roślinnej z okazałymi, jakby widzianymi z góry, kwiatami ma liczne analogie w polskich haftach, zdobiących szaty liturgiczne. Jest on typowy dla dekoracji boków siedemnasto- i osiemnastowiecznych ornatów, podczas gdy w kolumnach dekoracja skomponowana jest wertykalnie na prostej osi, którą tworzą łodygi rośliny o formach stylizowanych, dalekich od natury. W polskich haftach historycznych w ogóle zdecydowanie przeważa ornamentyka roślinna. Obok niej występują motywy figuralne, zwierzęce i przedstawienia symboliczne lecz do wyjątków należą hafty, w których sceny figuralne odgrywałyby główną rolę. W drugiej połowie XVII wieku zaczął się rozpowszechniać płaski, cieniowany haft barwny. Stopniowo wypierał on dotychczas dominujący, bogaty, plastyczny, wypukły haft kładziony, by ostatecznie zapanować w XVIII stuleciu.

Zastosowany w prezentowanych zabytkach cieniowany, pokrywający całą powierzchnię haft płaski, o bogatej gamie niuansów barwnych w obrębie jednego koloru, świadczy o wyjątkowym wyczuciu i świetnym opanowaniu warsztatu wykonawcy… lub wykonawców. 

 

Ekspozycja stała, Dawny Pałac Biskupów Krakowskich