Zbiory online

Talerz z dekoracją w stylu Kakiemon

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Rzemiosło artystyczne
Typ obiektu:Naczynie
Datowanie:ok. 1735
Autor:Autor nieznany
Miejsce powstania lub znalezienia:Niemcy, Saksonia, Miśnia
Technika:malowanie ręczne farbami naszkliwnymi
Materiał:porcelana
Wymiary:średnica 24 cm, wys. 4,5 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/R/894
Wytwórnia:Królewska Manufaktura Porcelany w Miśni

 Manufaktura miśnieńska zaczęła naśladować styl Kakiemon od lat 20 XVIII wieku tj., prawie od samego początku swojej działalności.Talerz należy do grupy najstarszych zabytków europejskiej porcelany. Z pewnością powstał przed rokiem 1740, gdyż motyw skrzydlatego czerwonego smoka z zielonym grzbietem, występuje w zdobnictwie miśnieńskim do mniej więcej tej daty. Raczej niemożliwe, aby talerz powstał wcześniej niż w roku 1731, gdyż to właśnie wtedy w cenniku manufaktury pojawiła się pierwsza wzmianka o naczyniach z opisywaną dekoracją.

Na mocno wgłębionym dnie kieleckiego asymetrycznie rozmieszczono trzy motywy dekoracyjne, z których każdy jest niezwykle charakterystyczny. Najbardziej zadziwiający może wydawać się skrzydlaty czworonożny stwór określany mianem „czerwonego smoka”, ale też znany w literaturze jako „zielony smok”(ze względu na swój zielony grzbiet), „koreański lew” (Koreanische Löwe) czy „skrzyżowanie smoka z tygrysem". Smok to jedna z najważniejszych istot w mitologii chińskiej i chyba najbardziej charakterystyczne zwierzę kojarzone z Chinami. Chiński smok, w przeciwieństwie do stworów znanych z europejskich legend, jest zwierzęciem dobrodusznym, utożsamianym z powodzeniem i szczęściem. Na talerzu pojawia się również wizerunek kolorowo upierzonej czapli z długą esowato wygiętą szyją i rozłożonymi w locie skrzydłami. Ten bardzo popularny w sztuce chińskiej ptak ma wiele mistycznych właściwości i cech, symbolizuje długowieczność, ale także czystość. Trzecim elementem występującym na dnie talerza jest motyw roślinny z ukwieconym krzewem peoni i owadem przypominającym chrabąszcza majowego, który przysiadł nieopodal. Na wschodzie urzekająco piękna peonia stała się w pewnym okresie synonimem kwiatu w ogóle.  Nic więc dziwnego, że motyw peoni często pojawiał się również na wyrobach z porcelany. Do dnia dzisiejszego kwiaty te uważa się za symbol bogactwa, dobrobytu i szczęścia. Krzewowi peoni towarzyszy żuk symbolizujący siłę, zarówno fizyczną, jak i duchową. Kwiaty na przemian ze skrzydlatymi owadami, rozpoznanymi w literaturze jako motyle, trzykrotnie występują na kołnierzu o falowanej i lekko pogrubionej, obrzeżonej brązem krawędzi. Dodatkowo na dnie naczynia pojawiają się trzy pojedyncze kwiatki, które nie tyle mają je dekorować , co pokrywać niedoskonałości szkliwa. 

 

Ekspozycja stała, Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej.