Zbiory online
Kobierzec modlitewny typu "Giordes"
Informacje o obiekcie:
Dział / Oddział: | Rzemiosło artystyczne |
Typ obiektu: | Tkanina |
Datowanie: | XVIII/XIX w. |
Autor: | warsztat nieznany |
Miejsce powstania lub znalezienia: | Turcja |
Technika: | Technika kobiernicza; wiązanie typu "giordes" |
Materiał: | Osnowa: bawełna; wątek: bawełna; węzły: wełna |
Wymiary: | 183 x 140 cm |
Nr inwentarzowy: | MNKi/R/2330 |
Kobierzec o kształcie i kompozycji typowej dla modlitewników tureckich; posiada cechy wyrobów z okolic miasta Gördes w zachodniej Turcji. Wysoki poziom artystyczny oraz dobre, gęste wiązanie i miękka krótko strzyżona okrywa włosowa wskazują na stosunkowo wczesny czas powstania – przełom XVIII i XIX wieku.
W 1956 roku wraz z innymi dziełami sztuki z kolekcji Ludwika Wiktora Kielbassa kobierzec został przekazany w darze Muzeum Świętokrzyskiemu. Wiadomo, jakie były wcześniejsze losy tej tkaniny. Pochodzący ze znanej kieleckiej rodziny Mieczysław Jaroński w II połowie XIX wieku nie tylko odbył podróż do Turcji, ale na pewien czas osiedlił się w tureckim Belbeku. Korzystając z gościnności swej ciotki Ludwiki z Głowackich Gropplerowej poznał wielu uznanych artystów i kolekcjonerów zafascynowanych barwnym światem Orientu. Wkrótce sam uległ tej fascynacji. W jego posiadaniu znalazły się rozmaite przedmioty gromadzone z wielka wrażliwością i znawstwem. Gdy Jaroński powrócił do Kielc, cała pokaźnych rozmiarów kolekcja przybyła wraz z nim, na długie lata pozostając w rękach jego potomnych. W latach trzydziestych XX wieku doszło jednak do jej rozproszenia. W 1943 roku Kielbassowi udało się odkupić od Franciszka i Jacka Jarońskich część zbiorów, wśród nich omawiany kobierzec. Dywan o nieco większych od typowego modlitewnika rozmiarach powstał według tradycyjnego schematu. Okala go szeroka charakterystyczna bordiura złożona z symbolicznej liczby siedmiu pasów. Pole główne stanowi mihrab. Z jego wierzchołka zwisa schematyczna lampa meczetowa. Część centralna jest flankowana przez kolumny. Jest to typowy turecki kobierzec modlitewny. Wyróżnia się pięknym rysunkiem i delikatnym kolorytem utrzymanym w tonacji seledynu, oliwkowej zieleni, beżu i rdzawej czerwieni.