Złote lata - czas na sztukę!

12.11 , 13:00

Kolejne spotkanie z cyklu Złote lata – czas na sztukę dla seniorów odbędzie się w Muzeum Dialogu Kultur. Anna Latos-Paryska opowie o antropomorfizacji i apotropeicznych funkcjach wizerunków świętych, które stanowią fundamentalne zjawiska w kulturze i religijności ludowej. Dla tradycyjnej społeczności wiejskiej święty obraz lub rzeźba były traktowane nie tylko jako przedmioty kultu, ale jako żywe osoby i pełnoprawni domownicy. Wizerunki te zajmowały centralne miejsce w domowej sferze sacrum, najczęściej w najważniejszym, honorowym narożniku izby zwanym „świętym kątem”.

Obrazy i rzeźby ozdabiano kwiatami z bibuły, wieszano wota, takie jak korale i różańce, a przed wizerunkami stawiano pożywienie i napoje. Granica między kultem a traktowaniem figury jako domownika była płynna – zdarzało się nawet wychłostać święty wizerunek lub odwrócić go twarzą do ściany w przypadku niewysłuchanych próśb.

Istotną rolę odgrywała także funkcja apotropeiczna, czyli ochronna. Święci byli pośrednikami, których pomoc była skupiona na konkretnych zagrożeniach dnia codziennego. Ludność nabywała wizerunki tych świętych, których patronat był niezbędny – Święta Barbara chroniła przed nagłą śmiercią i piorunami, Święta Agata przed ogniem. W sytuacjach kryzysowych wizerunki stawały się aktywnymi narzędziami obrony – podczas burzy stawiano je w oknie, a w czasie pożaru wynoszono na zewnątrz, kierując w stronę ognia.

Podczas spotkania omówione zostanie także znaczenie pielgrzymek do świętych miejsc. Wierzono, że moc wizerunku jest zróżnicowana, a największą mają te przywiezione z sanktuariów i centrów pielgrzymkowych, takich jak Jasna Góra czy Ostra Brama, które zostały „naładowane” łaską cudownego oryginału. Pielgrzymki te uzupełniały i wzmacniały domową sferę sacrum.

Nie zabraknie także odpowiedzi na pytania, co robiono ze starym lub zniszczonym wizerunkiem świętego i dlaczego nie można było ich sprzedawać. Uczestnicy poznają również fascynującą tradycję domowej parady świętych.

Wstęp bezpłatny.

12 listopada, środa, godz. 13, Muzeum Dialogu Kultur, ul. Rynek 3