Zbiory online

Obraz obrotowy dwustronny: Portret Samuela Zborowskiego / Ukrzyżowanie

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Malarstwo i rzeźba
Typ obiektu:Obraz
Datowanie:1702
Autor:Malarz nieznany
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:Olej
Materiał:Blacha
Wymiary:45x34,5 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/M/1344

Unikatowy w skali kraju wizerunek ma, jak można przypuszczać, charakter wotywny. Jest to jednocześnie niezwykle rzadki przykład dwustronnego obrazu obrotowego. Jedna strona przedstawia portret Samuela Zborowskiego – hetmana kozackiego, rotmistrza królewskiego, skazanego na śmierć i ściętego za zabójstwo polskiego szlachcica. Jego sylwetka przedstawiona zostala w popiersiu, niemal en face; zwrócony nieznacznie w prawo, patrzy się na widza. Twarz ma wyraziste rysy: ciemne oczy, szerokie łuki lekko zmarszczonych ciemnych brwi; nos długi, usta częściowo zasłonięte siwymi wąsami, a ogorzałe policzki - siwiejącą, gęstą brodą. Czoło - wysokie, łysiejące. Odziany w karmazynowy żupan zapięty na rząd złocistych guzów oraz wierzchnią szatę podobną w kolorze, obszytą czarnym kożuszkiem, z dużymi, ozdobnymi guzami. Wokół głowy bardzo ciemne, neutralne tło. Postać zobrazowana została w owalu, zaś naroża potraktowane neutralnie, ciemną farbą. W górnej części portretu, w nietypowy sposób, bo po obu jego stronach namalowany został herb Jastrzębiec. Po lewej stronie z mieczem – przy nim widnieje łaciński napis: ANTE DELICTUM (przed popełnieniem przestępstwa), po prawej bez miecza i napis: POST DELICTUM (po popełnieniu przestępstwa). To „odebranie” miecza przy herbie ma z pewnością znaczenie symboliczne.

Nadto, po prawej stronie umieszczono napis: GRA – SVM – PON/AETATIS SVAE 63/PINXIT AD 1702, co wskazuje datę namalowania obrazu.

Na odwrocie znajduje się scena Ukrzyżowania z centralnie ukazanym, przybitym do krzyża Chrystusem i klęczącą w pewnym oddaleniu postacią.