Zbiory online

Portret Elizy Pareńskiej

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Malarstwo i rzeźba
Typ obiektu:Obraz
Datowanie:1905
Autor:Stanisław Wyspiański (1869-1907)
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:pastel
Materiał:papier
Wymiary:65,5 x 48,5 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/M/324

Portret młodej dziewczyny ujęty w półpostaci, uchwycony lekko z góry. Modelka zwrócona ¾ w prawo, prawą rękę ma zgiętą w łokciu, trzyma przed sobą, dłoń ma zaciśniętą. Ubrana jest w bufiastą, mocno pofałdowaną suknię koloru granatowego. Twarz dziewczyny zwrócona ¾ w prawo, nieznacznie opuszczona o smutnym aczkolwiek miłym wyglądzie. Usta małe, nos wąski, wydatny, oczy duże o mocno zaznaczonej linii źrenic. Długie, pofalowane włosy koloru brązowego opadają i zatrzymują się na ramionach. Po lewej stronie kokarda koloru białego przewiązana we włosach. Jej długie końce biegną swobodnie w dół przez niemal całą wysokość obrazu. Tło podzielone na dwie, mniej więcej równe części. Dolna część w kolorze brązowym, górna w kolorze czystego błękitu. Na płaszczyznach tych za postacią oddane bardzo finezyjnie liście oraz kwiaty pelargonii.

Portret narysowany niezwykle miękko, z wielkim wyczuciem, co świadczy o wielkiej sprawności w technice pastelu autora, Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907), zwłaszcza widoczne jest to w partii twarzy.

Na portrecie tym przedstawił kilkunastoletnią Elizę Pareńską, najmłodsze dziecko doktora Stanisława Pareńskiego i Elizy z Mühleisenów. Trzy siostry Pareńskie, Maryna, Zofia i Eliza były często portretowane przez współczesnych im artystów, m.in. jej siostrę Marynę przedstawił Witold Wojtkiewicza na obrazie, który jest w zbiorach kieleckich (http://mnki.pl/pl/o_muzeum/zbiory_online/10,malarstwo_i_rzezba/pokaz/389,portret_marii_raczynskiej_(pani_m_r_),1?search-q=wojtkiewicz&search-s=&search-author=&search-inw=&search-adv-q=).

Wyspiański związał się z ich domem około 1896 roku, a portretowana Eliza była często pierwszą słuchaczką jego wierszy czy fragmentów dramatów. Po tym portrecie powstał drugi, w którym Wyspiański zdublował profil dziewczyny oraz dodatkowo zamiast pelargonii przedstawił kwitnące róże.

Portret Elizy Pareńskiej z naszych zbiorów jest jednym z trzech co nie jest niczym nadzwyczajnym gdyż Wyspiański często wykonywał repliki własnych prac na zamówienie osób chcących mieć taki sam pastel. Sam artysta z własnej woli po 1901 wykonywał repliki pasteli przedstawiające jego dzieci.