Zbiory online

"Autoportret"

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Pałacyk H. Sienkiewicza w Oblęgorku
Typ obiektu:Obraz
Datowanie:1885
Autor:Jadwiga Janczewska (1856-1941)
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:olej, sklejka
Wymiary:14,4 x 18 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/S/768

Jadwiga z Szetkiewiczów Janczewska urodziła się w 1856 roku w Hanuszyszkach na Litwie. Była młodszą siostrą pierwszej żony Sienkiewicza, Marii, zmarłej na gruźlicę w roku 1885. Autorka portretu wyszła za mąż za Edwarda Glinkę-Janczewskiego, botanika, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, z którym zamieszkali w Krakowie. Ich syn, Edward, został profesorem Akademii Górniczo-Hutniczej, był też znanym alpinistą.

Janczewska prowadziła w swoim mieszkaniu salon towarzyski, w którym spotykali się przedstawiciele świata nauki, artyści i literaci. Sienkiewicz korespondował z nią przez kilkanaście lat, zasięgając opinii w wielu sprawach prywatnych i zawodowych. Była jego przyjaciółką i powiernicą. Pozostawione listy stanowią bezcenne źródło informacji o pisarzu, jego życiu i podróżach. W jednym z nich z roku 1890 Henryk Sienkiewicz wspominał, że została ona „niekoniecznie doskonale” sportretowana, ale w tym wypadku chodzi prawdopodobnie o inny obraz, gdyż Janczewska miała wówczas 39 lat. Portret, zdobiący obecnie dawny salon pisarza w oblęgoreckim pałacyku, przedstawia osobę wyraźnie młodszą.

Autoportret Jadwigi Janczewskiej powstał około 1885 roku. Autorka portretu przejawia niemały talent malarski, rozwijany najprawdopodobniej u Wojciecha Gersona, który w latach 1872–1896 prowadził w Warszawie Szkołę Rysunkową. Kilka prac Janczewskiej zachowało się w zbiorach Pałacyku w Oblęgorku i są wśród nich m.in. portrety Sienkiewicza, Emilii Mineyko czy Kazimierza Szetkiewicza.

Opisywany obraz pierwotnie wisiał w krakowskim mieszkaniu Janczewskich. Do zbiorów Muzeum trafił w 1972 roku. Przedstawia kobietę z twarzą zwróconą lewym profilem. Jej wzrok skierowany jest na widza. Sylwetka siedzącej Jadwigi została ujęta do pasa. Kobieta ma gładko uczesane, ciemnoblond włosy z grzywką nad czołem, jasną karnację i zielone oczy. Ubrana jest w brązową suknię z wysokim kołnierzykiem, beżowym plastronem i bufiastymi rękawami. W kolorystyce obrazu przeważają ciemne oraz ciepłe brązy.