Zbiory online

Kabinet z dekoracją szylkretową

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Rzemiosło artystyczne
Typ obiektu:Mebel
Datowanie:1. poł. XVII w.
Autor:Warsztat nieznany
Miejsce powstania lub znalezienia:Holandia
Technika:stolarka, snycerka, toczenie, odlewanie, inkrustac
Materiał:sosna, okleina z palisandra i orzecha,brąz, mosiąd
Wymiary:160,5 x 134,5 x 42 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/R/2646

Kabinet, odpowiednik włoskiego stipo czy hiszpańskiego varqueňo, jest najbardziej reprezentacyjnym meblem połowy XVII wieku.

Już w średniowieczu do przechowywania kosztowności, niewielkich cennych przedmiotów lub dokumentów służyła mała przenośna szafka z dwojgiem drzwiczek lub odkładaną płytą, którą umieszczano zazwyczaj na stole lub na innych meblach w apartamentach pana domu. Kabinet, który wywodził się właśnie z takiej skrzynki był meblem znacznie bardziej okazałym i dekoracyjnym. Konstruowano dla niego specjalne ażurowe podstawy, często w formie stolików. Początkowo zamykano go odchylaną płytą do pisania lub drzwiczkami. Płyciny drzwi były świetnym tłem dla najbogatszych i najbardziej imponujących zdobień. Duże  płaskie powierzchnie dekorowano korzystając ze znanych technik intarsji i inkrustacji. W ten sposób powstawały finezyjne obrazy. Wykorzystywano różnokolorowe gatunki drewna, w tym heban, palisander, drewno różane, amarantowe, cytrynowe, ale również kruszce, szlachetne i półszlachetne kamienie, kość słoniową, macicę perłową, lakę i szylkret. Wnętrze mebla mieściło szereg szuflad i skrytek, które mimo, że niewidoczne na zewnątrz również były zdobione. Z czasem wykształcił się rodzaj kabinetu bez zamykanych zewnętrznych drzwiczek. Wtedy cały ciężar dekoracji spoczął na szufladach i szufladkach, a także małych zamykanych szafkach niegdyś ukrytych przed oczami gości.

Często wykorzystywany w dekoracji szylkret to masa rogowa, którą pozyskuje się z płytek okrywających pancerz kostny żółwi szylkretowych żyjących u wybrzeży Brazylii i na Seszelach na Oceanie Indyjskim. Płytki te są zróżnicowane kolorystycznie. Te, które pokrywają stronę grzbietową gada mają kolor bursztynowy, ciemnobrązowy i czerwony, a po stronie brzusznej są jasne, lekko żółtawe. 

Ekspozycja stała, Dawny Pałac Biskupów Krakowskich