Dziennik szkolny klasy IV Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach prowadzony w roku szkolnym 1877/1878

Dziennik szkolny klasy IV Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach prowadzony w roku szkolnym 1877/1878
1875–1876
42 x 28 cm

Wśród zbiorów Muzeum Stefana Żeromskiego znajduje się część dokumentacji szkolnej z okresu, kiedy autor Przedwiośnia był uczniem Męskiego Gimnazjum Rządowego w Kielcach.

Jednym z takich obiektów jest dziennik szkolny prowadzony w latach 1877–1878, składający się z dziesięciu dwustronnych kart. Na pierwszej stronie widnieje drukowany napis: „Obszczaja wiadomost IV-go kłassa Kieleckoj Mużskoj Gimnazji na 1877/78 uczebnij god”. Zapiski w dzienniku sporządzono w języku rosyjskim bardzo staranie czarnym atramentem. Dotyczą one trzydziestu jeden uczniów. Choć znaczna część podopiecznych placówki edukacyjnej posiadała polskie pochodzenie, wszystkie imiona i nazwiska zapisano cyrylicą.

W dzienniku zostały wypisane przedmioty szkolne, z których uczniowie byli oceniani. Edukacja młodych mężczyzn obejmowała zarówno nauki humanistyczne (literatura, kaligrafia, historia, filozofia, sztuka, muzyka, religia), jak i ścisłe (matematyka, logika, przyroda, geografia, fizyka). Dbano również o ich kompetencje językowe (poprzez naukę języków klasycznych – łaciny i greki, oraz nowożytnych – francuskiego i niemieckiego, językiem podstawowym był rosyjski, polski natomiast miał charakter nadobowiązkowy), a także o sprawność fizyczną. Z zapisków prowadzonych w dzienniku wynika, że najniższą oceną w Męskim Gimnazjum Rządowym była dwójka, najwyższą zaś piątka. Stefan Żeromski wspominał w swoich Dziennikach, że niełatwo było uzyskiwać dobre oceny, ponieważ poziom szkoły był wysoki.

Z kart dziennika wynika, że ocenie podlegało również zachowanie ucznia, czyli sposób prowadzenia się nie tylko w placówce, ale i poza nią. Można to wiązać z faktem, że był on żywą wizytówką swojej szkoły i winien godnie reprezentować ją także w przestrzeni publicznej.

W dzienniku odnotowywano również adresy stancji, które zamieszkiwali podopieczni gimnazjum. Tego typu mieszkania znajdowały się pod ścisłym nadzorem szkoły. Każdemu z nauczycieli przydzielano rejon obejmujący kilka ulic, w obrębie których miał obowiązek kontrolowania uczniowskich siedzib. Wizyty odbywały się regularnie, zarówno w ciągu dnia, jak i nocą. Jeżeli uczeń nie utrzymywał porządku, posiadał książki czy inne materiały o niedozwolonej treści lub przebywał poza stancją o nieodpowiedniej porze, to odnotowywano to w jego dokumentacji.

Oprac. Magdalena Del

Bibliografia

Massalski A., Dzieje najstarszej szkoły średniej w Kielcach 1727–1945, Kielce 2010.