Wesele Aldobrandyńskie Giovanni Ottaviani (1735-1808) według Franciszka Smuglewicza (1745-1847)

Giovanni Ottaviani (1735-1808) według Franciszka Smuglewicza (1745-1847)
Sygn. p.d.: Ioan. Ottaviani Inci., l.d.: Franc. Smugliewicz del., pod tytułem:
In Roma 1814 Presso Pietro Manna alle Convertite al. Corso No. 184.
Tytuł: A Pittura Eleganitissima/ Scoperta presso/ l Arco di Gallieno, sotto il Monte Esquilino/ Dette le Nozze Aldobrandini akwaforta, medzioryt, papier; 30 x 50,4 cm (odcisk), 44,2 x 62,3 cm (karta)
Nr inwentarza: MNKi/GR/17

Rycina opracowana na podstawie rysunku Franciszka Smuglewicza, wiernie odtwarza jeden z najbardziej cenionych zabytków malarstwa antycznego odkryty w Rzymie w 1601 r. na terenie dzielnicy Eskwilin. Obecnie fresk znajduje się w Bibliotece Watykańskiej. Jego nazwa pochodzi od kardynała Pietro Aldobrandiniego, do którego zabytek należał przez pewien czas. Antyczny obraz ukazuje grupę osób ujętych w różnych pozach zajętych przygotowaniami do uroczystości weselnej. W centrum kompozycji, wyodrębnionym ściankami, siedzi panna młoda okryta szczelnie szatą, poniżej, z boku na kamiennej płycie młody mężczyzna z odkrytym torsem i w wieńcu laurowym na głowie - pan młody. Wśród ukazanych postaci mitologicznych wymienia się m.in. Peitho (boginię namowy) i Hymenajosa (boga zaślubin). Treść całego przedstawienia pozostaje nadal przedmiotem naukowej interpretacji. Wesele Aldobrandyńskie było jednym z wielu dzieł sztuki antycznej skopiowanych przez Franciszka Smuglewicza w trakcie dwudziestoletniego pobytu w Rzymie, który wywarł decydujący wpływ na jego późniejszą twórczość malarską.

Oparta na jego rysunku rycina, została dołączona w 1776 r. do publikacji wykopalisk w Złotym Domu Nerona, obejmującej wykonaną przez malarza dokumentację odkrytych tam antycznych fresków, pochodzących z I w.n.e. Autorem rycin w albumie zatytułowanym Vestigia delle Terme di Tito był Marco Carloni (1742-1796). W tym samym 1776 roku rysunek F. Smuglewicza wykorzystał inny znany rzymski artysta Giovanni Ottaviani, który wykonał miedzioryt kolorowany z reprodukcją Wesela Aldobrandyńskiego, zaopatrzoną w obszerny tekst w języku łacińskim z opisem całej sceny (w zbiorach: Vilnaus Universiteto Biblioteka, Wilno). Zestawienie czarno-białej wersji tej pracy przechowywanej w Bibliotece Narodowej w Warszawie z wykonaną kilkadziesiąt lat później, po śmierci artysty w 1808 r., grafiką ze zbiorów Działu Rycin wskazuje na to, że mogły być odbite z tej samej płyty. Obszerny komentarz z pierwszego wydania został zastąpiony informacją o miejscu znalezienia w pobliżu Łuku Galiena na wzgórzu Eskwilin. Obydwa wydania Wesela Aldobradyńskiego z 1776 r. i 1814 r. zostały odnotowane w bogatym dorobku Giovanniego Ottavianiego, który zdobył uznanie jako autor rycin reprodukujących dekorację malarską Rafaela w Loggiach Watykańskich.

Oprac. Marian Gucwa

Bibliografia:
W kręgu wileńskiego klasycyzmu, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie; Lietuvos Dailes Muzeijus w Wilnie, 2000, red. Elżbieta Charazińska i Ryszard Bobrow, Warszawa 2000. Złoty Dom Nerona, katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Justyna Guze, Warszawa 2008.