Powrót tapiserii po konserwacji

Po dwóch latach wróciły do Kielc monumentalne tapiserie by znów być ozdobą stałej ekspozycji w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich – głównej siedzibie Muzeum Narodowego. Tkaniny zostały poddane konserwacji przez zespół Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki w Warszawie pod kierunkiem Anny Makulec.

Tapiserie powstały w XVIII wieku w wiodących ośrodkach tkactwa europejskiego: pierwsza z nich Triumf Ateny w brukselskim warsztacie Urbana Leyniersa, druga – Bitwa nad Granikiem – najprawdopodobniej w słynnej paryskiej Manufacture Royale des Gobelins.

Tapiseria Triumf Ateny pochodzi z serii Triumfy bogów (znane także jakoTriumfy bogów i bogiń lub Przyjemności bogów” i nosi sygnatury Brukseli oraz warsztatu Urbana Leyniersa. Autorami kartonów do tej serii byli Jan van Orley i Augustyn Coppens. Artystyczne aspiracje malarzy oraz wybitne walory artystyczne i techniczne tapiserii Leyniersów zapewniały im niesłabnące powodzenie. Na podstawie zachowanych archiwów warsztatu można wnioskować, że pomiędzy 1717 a 1734 rokiem manufakturę opuściło nie mniej niż 21 kompletów Triumfów. Do dnia dzisiejszego zachowało się pięć tapiserii z przedstawieniem Triumfu Ateny (w literaturze zachodnioeuropejskiej Triumf Minerwy) wykonanych przez konsorcjum Leyniers-Reydams: w Museum voor Schone Kunsten
w Gandawie, w kolekcji Reginalda Tomsa w Szwajcarii, w Schlossmuseum w Linzu, w Palácio National da Ajuda w Lizbonie oraz w Muzeum Narodowym w Kielcach. Tapiseria kielecka pochodzi zapewne
z XI serii wykonanej dla hr. Ferdynanda Leopolda von Herberstein i wysłanej do Wiednia w 1732 roku.

Bitwa nad Granikiem należy do serii ilustrującej Historię Aleksandra Wielkiego i przedstawia bitwę Macedończyków z Persami w Azji Mniejszej, w pobliżu Hellespontu, nad rzeką Granikos w 334 r. p.n.e. Autorem kartonów do tej serii był Charles Le Brun – francuski malarz, rzeźbiarz, kierownik Królewskiej Manufaktury Gobelinów i współtwórca stylu Ludwika XIV. Pierwsze tkaniny według kartonów Le Bruna z lat 1663-1667 powstały zapewne jeszcze przed 1667 rokiem.

Renowacja tapiserii została sfinansowana z projektu pn. „Pałac w muzeum, Muzeum w Pałacu. Ochrona, zachowanie i udostępnienie na cele publiczne zabytków ruchomych i nieruchomych o znaczeniu ogólnopolskim”  realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.

O PROJEKCIE