Czołem Mości Panowie! Kultura staropolska w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach

Terminem sarmatyzm określa się ideologię polityczną, styl życia – kulturę i obyczaje propagowane przez szlachtę wielonarodowej Rzeczypospolitej, zamkniętą w przedziale czasowym od XVI do XVIII wieku. Narodowości, które ówcześnie zamieszkiwały ziemie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, po Unii Lubelskiej w 1569 roku – Polacy, Litwini, Rusini, o różnych wyznaniach i obyczajach, potrzebowały idei o funkcji integrującej. Wydaje się, że mit o sarmackim pochodzeniu ludów z tej części Europy, wpasował się w ten cel doskonale.  

Grupą uprzywilejowaną, była wówczas szlachta, to jej przedstawicielom przypisywano rolę dominującą, niemal urastającą do wypełniania misji dziejowej. Dzięki licznym przywilejom mogła ona realnie wpływać na losy rządzonego przez monarchę kraju i doskonale dbać o swoje interesy. Szlacheckim rządom towarzyszył cały wachlarz obyczajów kultywowanych przez ówczesnych możnych, pełen teatralności i przepychu.

Na wystawie zaprezentowane zostały muzealia, pochodzące z tego okresu: malarstwo, przedmioty rzemiosła artystycznego, elementy uzbrojenia, grafika oraz rysunek. Większość obiektów pochodzi z wieku XVII i XVIII, ale są także zbiory późniejsze z wieku XIX i XX odwołujące się do tradycji sarmackiej. Do najcenniejszych zaliczyć należy: portret Aleksandra Jana Jabłonowskiego, który jest jednym z najbardziej reprezentatywnych obrazów epoki w kolekcji Muzeum Narodowego w Kielcach. Ciekawymi obiektami są: miedzioryt przedstawiający pogrzeb Katarzyny Opalińskiej autorstwa Charlesa Nicolasa le Chochina Młodszego oraz zespół sześciu akwafort Stefana della Belli ukazujący uroczysty wjazd poselstwa Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w 1633 roku.

Część  muzealiów eksponowana jest po raz pierwszy. Wśród nich rysunki Ryszarda Praussa ukazujące husarzy zebranych na dziedzińcach zamków czy portrety sarmackie.  Ponadto, podczas prac konserwatorskich udało się przypisać autorstwo dwóm  płótnom noszącym tytuły Scena batalistyczna I i Scena batalistyczna II włoskiemu artyście Francesco Graziani zwanemu Ciccio Napoletano.

Ekspozycja została podzielona na pięć grup tematycznych: portret sarmacki, strój, uczta, wojna oraz tzw. pompa funebris, czyli obrzęd pogrzebowy.

Wystawę Czołem Mości Panowie, można oglądać do 28 października 2018 roku w Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.

Kurator wystawy: Piotr Walczyk
Koordynator wystawy: Łukasz Wojtczak

Na zdjeciu: Francesco Graziani zwany Ciccio Napoletano, Scena batalistyczna II
MNKi/M/1753

PATRONAT HONOROWY:

PARTNER:

GMINA    STRAWCZYN

PATRONAT MEDIALNY:

współpraca redakcyjna

Powrót