Na muzealne lekcje online można się zapisywać od 15 lutego 2021 r. Zajęcia będą dostosowane do potrzeb uczniów. Mogą mieć charakter wprowadzający, rozszerzający lub powtarzający. Lekcje są płatne i obowiązują na nie zapisy.
Dawny Pałac Biskupów Krakowskich
Tematy zajęć: | Grupa wiekowa: |
Budujemy Pałac Zajęcia rozpoczną się omówieniem od strony architektonicznej Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich oraz budynków wchodzących w skład pałacowego kompleksu. Podczas zajęć dzieci dowiedzą się, jak powstał pałac, do kogo należał i komu zawdzięcza swój wygląd. Ponadto poznają takie pojęcia, jak: skrzydła, arkady, loggia, tympanon, hełm itp. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Kultura Sarmacka Podczas zajęć prowadzący pokaże pałacowe wnętrza oraz przedstawi obyczaje sarmackie i poszczególne elementy stroju szlachcianki i szlachcica. Uczniowie zdobyte informacje będą mogli utrwalić, wypełniając kartę pracy. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Barok epoka i styl Uczniowie poznają genezę baroku. Dowiedzą się, skąd wzięła się jego nazwa i czym się charakteryzował. Oglądając na zdjęciach, wnętrza Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich, będą mogli przyjrzeć się elementom i zdobieniom charakterystycznym dla tej epoki. Wypełnią także kartę pracy. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Barok od kuchni Podczas zajęć online wspólnie odkryjemy tajniki barokowej kuchni. Jakie były zwyczaje na dworach królewskich? Czy jedzono zdrowo? Na te i inne pytania odpowie prowadzący podczas zajęć. Przy okazji uczestnicy zajęć poznają ciekawostki na temat dworskich zwyczajów i kuchni w wybranych krajach Europy. Ponadto dzieci i młodzież zapoznają się online z ciekawymi eksponatami z naszych zbiorów: obrazami i zastawą stołową związanymi z tematem zajęć. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Komendant, Dziadek, Marszałek – Józef Piłsudski Celem lekcji jest przedstawienie życiorysu Józefa Piłsudskiego w kontekście walki o niepodległość. Podczas wirtualnego spaceru, uczestnicy zajęć zapoznają się z ekspozycją stałą w Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego. Prowadzący przybliży także historię pobytu Legionów Polskich w Kielcach, które wraz z Marszałkiem torowały drogę do odzyskania niepodległości Polski. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
CYKL ZAJĘĆ: Galeria pod lupą |
Grupa wiekowa |
Portrety na okrągło! W jaki sposób można pokazać osobę? Czy rozpoznajemy ją tylko po rysach twarzy? A może po sylwetce, ubraniu, biżuterii czy przedmiotach, których używa najczęściej? Warsztaty połączone zostaną z wirtualną wizytą w Galerii Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej. Na zakończenie uczestnicy wypełnią kartę pracy. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Pejzaż, czyli piękno Kielecczyzny Zajęcia na podstawie przykładów pejzażu regionalnego prezentowanego w Galerii Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej. Uczestnicy zobaczą obrazy J. Szermentowskiego, F. Kostrzewskiego, W. A. Maleckiego, W. Podkowińskiego, A. Gierymskiego i dowiedzą się, czym są cykle czasowe: roczne i dobowe, poznają skutki zmian pór roku, np. zmianę ubarwienia roślin. Ponadto poznają takie pojęcia, jak sztafaż, weduta, perspektywa, kompozycja, światłocień. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Artysta pod lupą Zajęcia edukacyjne dotyczące wybranego artysty, którego dzieła znajdują się w nowo otwartej Galerii Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej. Do wyboru: Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański lub Olga Boznańska. Na zakończenie uczestnicy sprawdzą swoją wiedzę przy użyciu kart pracy. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
Tematy zajęć: | Grupa wiekowa |
Cykl dziecięcy: | |
Podczas lekcji opowiemy o najciekawszych przygodach Stasia i Nel w Afryce. Wraz z uczestnikami odpowiemy na pytanie, czym jest pustynia i fatamorgana, piramidy, baobab. Pokażemy niezwykłe przedmioty, które towarzyszyły Henrykowi Sienkiewiczowi podczas jego wyprawy na Czarny Ląd, m.in. aparat fotograficzny i kufer podróżny. |
Szkoła podstawowa (kl. I-III) |
Lekcja będzie opowieścią o tym, kim był rycerz, o jego niezwykłym stroju, ciekawych zwyczajach i kolorowych herbach. Porozmawiamy o wspaniałych zamkach, w których mieszkali zamożni rycerze, wyjaśnimy, kim był giermek i dlaczego tak bardzo cenionymi niegdyś zwierzętami były konie. |
Szkoła podstawowa (kl. I-III) |
Lekcja będzie opowieścią o tym, kim był rycerz, o jego niezwykłym stroju, ciekawych zwyczajach i kolorowych herbach. Porozmawiamy o wspaniałych zamkach, w których mieszkali zamożni rycerze, wyjaśnimy, kim był giermek i dlaczego tak bardzo cenionymi niegdyś zwierzętami były konie.
|
Szkoła podstawowa (kl. I-III) |
Cykl biograficzny: |
Henryk Sienkiewicz – pisarz i człowiek Lekcja jest opowieścią biograficzną o Henryku Sienkiewiczu – o dzieciństwie noblisty, okresie edukacji, pracy dziennikarskiej, największych podróżach, rodzinie oraz działalności społecznej. Poruszymy też kwestie dotyczące twórczości pisarza, w tym genezę powstania jego największych dzieł: Trylogii, Quo vadis, Krzyżaków oraz W pustyni i w puszczy. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Pierwszy polski literacki Nobel Lekcja jest poświęcona jednemu z najważniejszych wydarzeń z życia pisarza – Literackiej Nagrodzie Nobla, którą otrzymał w 1905 roku za całokształt twórczości. Omówione zostaną okoliczności przyznania Sienkiewiczowi nagrody, wszystkie związane z tym perypetie, m.in. podróż do Sztokholmu, uroczystość odebrania nagrody z rąk króla Szwecji. Dzięki fragmentom listów uczestnicy zajęć będą mieli okazję przekonać się, co w tym czasie pisarz przeżywał, jak płomienną i patriotyczną przemowę wygłosił wśród najznamienitszych osobistości ówczesnego świata. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Oblęgorek – od narodu i dla narodu Lekcja przybliża historię daru narodowego i okoliczności, w jakich Henryk Sienkiewicz stał się najsłynniejszym mieszkańcem ziemi świętokrzyskiej. Opowiada o tym, jak doszło do powstania pierwszego w Polsce muzeum poświęconego nobliście. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Z wizytą u Henryka Sienkiewicza Czyli jak mieszkał Henryk Sienkiewicz, gdzie była kuchnia, pokoje dla dzieci i gości, co jadano, jakie upodobania mieli domownicy. Uczestnicy poznają niezwykłą historię Oblęgorka, dowiedzą się, jak wyglądało codzienne życie jego mieszkańców sprzed ponad stu lat. Prezentacja multimedialna, zawierająca liczne fotografie oraz fragmenty listów i zachowanych wspomnień, pozwali przenieść się w czasie do oblęgorskiego pałacyku. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Czas mierzony szwajcarskim zegarem Lekcja porusza jeden z najmniej znanych, a zarazem najciekawszych okresów w życiu Henryka Sienkiewicza. W 1914 roku, na dwa lata przed śmiercią, pisarz wyjechał do Szwajcarii, gdzie wraz z Ignacym Paderewskim kierował pracami Generalnego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Celem organizacji była pomoc materialna dla Polaków poszkodowanych w wyniku działań pierwszej wojny światowej. Zanim Sienkiewiczowie opuścili Królestwo Polskie, wizytę w Oblęgorku złożyli pisarzowi Legioniści Józefa Piłsudskiego. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Cykl literacki: | |
„Krzyżacy” – jubileuszowa powieść Henryka Sienkiewicza Zajęcia dotyczą genezy powstania powieści, ukończonej w roku 1900, czyli w roku jubileuszowym Henryka Sienkiewicza. Opowiemy o źródłach, z których pisarz korzystał, o tym co go inspirowało i w jaki sposób gwara podhalańska pomogła mu w odtworzeniu języka używanego przez Polaków w średniowieczu. Dużą część spotkania poświęcimy wybranym zagadnieniom historii Polski – czasom panowania króla Władysława Jagiełły, konfliktom z zakonem krzyżackim, bitwie pod Grunwaldem. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
„Quo vadis” – powieść na miarę Nobla? Lekcja poświęcona jest rzymskiej epopei Sienkiewicza, która przyniosła mu międzynarodową sławę. Niezwykle ciekawa wydaje się geneza powstania powieści, napisanej pod wpływem podróży do Wiecznego Miasta. Powieść Quo vadis w dużej mierze przyczyniła się do otrzymania Nagrody Nobla, którą przyznano pisarzowi „za całokształt twórczości”. Prowadzący spotkanie opowie o początkach chrześcijaństwa oraz przytoczy kilka wybranych zagadnień z kart powieści. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Afrykańska podróż Henryka Sienkiewicza a powieść „W pustyni i w puszczy” Uczestnicy lekcji poznają Henryka Sienkiewicza jako wielkiego podróżnika, dowiedzą się, jak przebiegała najbardziej niebezpieczna, a zarazem fascynująca wyprawa pisarza do Afryki. Zobaczą wiele ciekawych pamiątek, w tym fotografie i trofea myśliwskie. Przeczytają barwne fragmenty listów autora W pustyni i w puszczy na temat Czarnego Lądu i przede wszystkim dowiedzą się, w jakim stopniu wyprawa przyczyniła się do powstania tej powieści. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Trylogia – dziwne materii pomieszanie Trylogia stanowi niewyczerpane źródło inspiracji. Dla Henryka Sienkiewicza dzieło to miało znaczenie przełomowe. Sprawiło, że stał się jednym z najpopularniejszych polskich pisarzy. Na Ogniem i mieczem, Potopie i Panu Wołodyjowskim wychowywały się pokolenia Polaków. Podczas lekcji opowiemy o genezie oraz recepcji Trylogii. Przybliżymy sylwetki najważniejszych bohaterów i przedstawimy ich historyczne odpowiedniki. Grupa docelowa: szkoły podstawowe (klasy V–VIII), ponadpodstawowe |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Sienkiewicz jako dramatopisarz Henryk Sienkiewicz był autorem nie tylko powieści historycznych, obyczajowych oraz nowel, ale stworzył też kilka dramatów scenicznych. Nie są one powszechnie znane, co nie oznacza, że geneza ich powstawania oraz recepcja, nie są interesujące – wręcz przeciwnie. Lekcja ma na celu przybliżyć ten mniej znany aspekt twórczości noblisty oraz opowiedzieć o jego wielkiej miłości do teatru. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Cykl historyczny: |
|
Od Ziemi Świętej po Grunwald – historia zakonu krzyżackiego Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, czyli zakon krzyżacki, od wieków wywołuje wśród Polaków negatywne skojarzenia. 15 lipca 1410 roku połączone siły polsko-litewskie stoczyły przeciwko Krzyżakom jedną z największych bitew średniowiecznej Europy. Podczas zajęć opowiemy, jak to się stało, że niemiecki zakon, którego początki związane były z ochroną pielgrzymów w Ziemi Świętej, utworzył własne państwo na terenie naszego kraju, jak wyglądała struktura wewnętrzna, polityka gospodarcza i społeczna państwa rządzonego przez wielkiego mistrza. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Żelaźni jeźdźcy. Husaria, czyli najlepsza i najpiękniejsza jazda świata W polskiej tradycji utrwalił się obraz konnych rycerzy z charakterystycznymi skrzydłami dopinanymi do zbroi lub siodeł. Husaria w XVI i XVII wieku budziła prawdziwy postrach, a zarazem podziw wśród wrogów Rzeczypospolitej. Do dziś uważana jest za jedną z najlepszych formacji jazdy w historii wojskowości. Zajęcia mają na celu odpowiedzieć na pytanie, skąd wzięła się husaria, jakiego uzbrojenia używała, kto do niej należał i czy faktycznie była aż tak doskonałą formacją w wojsku polskim. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
„Po staremu ogniem, mieczem, wytniem, spalim i usieczem”. Kozacy zaporoscy a Trylogia Kozacy zamieszkiwali tajemnicze Dzikie Pola, które w powieści Ogniem i mieczem barwnie opisał Henryk Sienkiewicz. Czy jego wizja Kozaczyzny była zgodna z rzeczywistością? Kto zbudował Sicz Zaporoską i dlaczego stanowiła ona fenomen na skalę światową? Jaką rolę odegrało wojsko kozackie w historii Polski? Na te oraz inne pytania odpowiemy podczas zajęć. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Odwrócony obraz – kniaź Jarema Lekcja będzie próbą odpowiedzenia na pytanie, jakim człowiekiem był naprawdę książę Jeremi Wiśniowiecki. Czy jego obraz ukazany przez Henryka Sienkiewicza w Ogniem i mieczem, jako dzielnego wodza próbującego powstrzymać bunt Chmielnickiego, jest zgody z ustaleniami historyków? A może książę miał drugie, mroczniejsze oblicze i był typowym przedstawicielem XVII-wiecznej magnaterii? |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Czarna legenda cesarza Nerona Czy Neron faktycznie podpalił Rzym, bezwzględnie rozprawił się z pierwszymi chrześcijanami i z zimną krwią wymordował członków własnego rodu? Być może negatywny wizerunek władcy funkcjonujący na przestrzeni wieków jest przerysowany, a każde jego „szaleństwo” można logicznie wytłumaczyć? Podczas lekcji prowadzący zajęcia przedyskutują powyższe kwestie wraz z uczestnikami. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Muzeum Stefana Żeromskiego
Tematy zajęć: | Grupa wiekowa |
Dom, dzieciństwo i młodość Stefana Żeromskiego Podczas zajęć edukacyjnych uczestnicy dowiedzą się, kim był Stefan Żeromski, gdzie mieszkał i uczył się, poznają realia XIX-wiecznej szkoły, zapoznają się z pojęciami: rusyfikacja, drzewo genealogiczne, herb. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
„Ojczyzna duszy” Stefana Żeromskiego – region świętokrzyski w utworach pisarza Stefan Żeromski bardzo często akcję swoich powieści umieszczał w miejscach sobie znanych. Na zajęciach edukacyjnych uczniowie będą mieli okazję poznać miejscowości bliskie pisarzowi w latach jego dzieciństwa i młodości, które potem stały się miejscem akcji jego utworów. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Stefan Żeromski. Pisarz, prezydent, sumienie narodu Zajęcia edukacyjne przybliżają uczestnikom sylwetkę pisarza i jego twórczość, wskazują na obywatelski i patriotyczny wymiar jego pisarstwa. Kładą także nacisk na jego patriotyczną aktywność na polu rozwoju życia kulturalnego w niepodległej Polsce, zapewniającą mu autorytet moralny wśród rodaków. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Powstanie styczniowe – piórem i pędzlem |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Dlaczego Syzyfowe prace? Celem zajęć jest wyjaśnienie tytułu utworu w kontekście jego treści. Uczestnicy dowiedzą się, co oznacza frazeologizm „syzyfowa praca” oraz jakie jest jego pochodzenie. W oparciu o wybrane fragmenty powieści zostanie przedstawione, jakiego typu starania nie przynoszą oczekiwanych efektów i dlaczego tak się dzieje. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Dlaczego Ludzie bezdomni? Celem zajęć jest wyjaśnienie tytułu utworu w kontekście jego treści. Uczestnicy poznają aspekty bezdomności, które porusza autor oraz dowiedzą się, w jaki sposób ten problem dotyka poszczególnych bohaterów powieści. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Dlaczego Przedwiośnie? Celem zajęć jest wyjaśnienie tytułu utworu w kontekście jego treści. Uczestnicy dowiedzą się, dlaczego autor powiązał zaranie wiosny z okresem bezpośrednio po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Przekonają się, czy oczekiwania Polaków związane z tym okresem zostały spełnione. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Epoki literackie Stefana Żeromskiego Celem zajęć jest omówienie głównych założeń epok literackich, w których żył i tworzył Stefan Żeromski – pozytywizmu, Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Przedstawione zostanie również, w jaki sposób wpływały one na twórczość pisarza oraz innych przedstawicieli literatury. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Szkoła moich przodków Zajęcia mają na celu przybliżenie systemu edukacji w XIX-wiecznej szkole funkcjonującej na terenie zaboru rosyjskiego. Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się, jak wyglądała dawna sala lekcyjna, czym kiedyś pisano, do czego służył nauczycielom uczniowski piórnik oraz jakie kary obowiązywały w szkole. Zdobytą wiedzę podsumowuje film edukacyjny. |
Szkoły podstawowa, ponadpodstawowe |
Twórcy niepodległej Polski Celem zajęć jest zaprezentowanie uczniom postaci Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego oraz Stefana Żeromskiego, a także ich wkładu w budowanie niepodległego państwa polskiego. Uczestnicy zajęć poznają okoliczności odzyskania niepodległości oraz problemy na jakie natrafiło państwo polskie w pierwszych latach wolności. |
Szkoły podstawowa, ponadpodstawowe |
Wspaniały wiek XIX – życie Stefana Żeromskiego na tle epoki Uczestnicy zajęć, poznając najważniejsze fakty z życia pisarza, zdobędą wiedzę o Europie i świecie w dobie wielkich przemian. Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się jak zmieniały się warunki życia XIX-wiecznego społeczeństwa, jaki wpływ na nie wywarły ówczesne wydarzenia historyczne oraz jakie to znalazło odbicie w ówczesnej literaturze polskiej. |
Szkoły podstawowa, ponadpodstawowe |
Muzeum Dialogu Kultur
Tematy zajęć: | Grupa wiekowa: |
Internet – cud techniki czy poważne zagrożenie? Jakie są pozytywne, a jakie negatywne skutki korzystania z Internetu? Jakie zagrożenia |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Hejt i mowa nienawiści Problem hejtu jest bardzo aktualny i coraz częściej doprowadza do tragicznych sytuacji. Czym jest? Skąd wzięło się to pojęcie? Pojawiło się w użyciu wkrótce po powstaniu Internetu. Obecnie możemy również zaobserwować używanie tego pojęcia nie tylko w świecie wirtualnym. Te i inne zagadnienia poruszy prowadzący podczas dyskusji. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Kolory świata Chociaż wydawałoby się, że wszyscy ludzie w podobny sposób widzą kolory, to znaczenia, które im przypisujemy, różnią się od siebie w różnych kulturach. Ma na to wpływ szereg zjawisk: przekazywana z pokolenia na pokolenie tradycja, wydarzenia historyczne, legendy i mity, symbole religijne, firmowe logotypy czy wyrażenia językowe. Lekcja „Kolory świata” ma za zadanie przybliżyć różnorodne znaczenia nadawane kolorom w poszczególnych kulturach oraz wytłumaczyć jak wpływają one na budowanie językowego obrazu świata danych społeczności. Licealiści dowiedzą się co łączy postrzeganie kolorów z etnocentryzmem i relatywizmem kulturowym, a młodsi uczniowie poznają zagadnienia dotyczące teorii barw i ich kulturowej symboliki. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Kosmogonie Jednym z podstawowych elementów tożsamości grupy jest opowieść o jej własnych korzeniach oraz mit o stworzeniu świata. Takie wyobrażenia, zwane kosmogoniami, zawierają w sobie różnorodne symbole, przedstawiające w jaki sposób poszczególne kultury tłumaczyły sobie z czego powstał ich świat, kto go stworzył oraz jakie zasady nim kierują. Opowieści o chaosie, świętej wodzie, bogach czy Kosmicznym Drzewie Życia, z którymi wiąże się powstanie wszechświata według różnych kultur, zostaną uzupełnione o materiały dotyczące tolerancji i poszanowania kulturowej różnorodności świata. |
Szkoła podstawowa, ponadpodstawowa |
Koszt zajęć: 50 zł.
Rezerwacja zajęć online krok po kroku:
- Wybierz temat zajęć online i sprawdź, w jakim oddziale są prowadzone.
- Zadzwoń pod numer telefonu lub wyślij e-mail do odpowiedniego oddziału, aby ustalić termin zajęć (podaj liczbę osób, szkołę, klasę, adres e-mail). Rezerwacji należy dokonać z minimum tygodniowym wyprzedzeniem.
Dawny Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach:
tel. 660 957 875 lub e-mail: edukacja@mnki.pl
Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku:
tel. 41 303 04 26 wew. 105 lub e-mail: oblegorek@mnki.pl
Muzeum lat Szkolnych Stefana Żeromskiego w Kielcach:
tel. 41 344 57 92 lub e-mail: zeromski@mnki.pl
Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach:
tel. 41 344 60 96 wew. 302, 307 lub e-mail: dialog@mnki.pl
- Po umówieniu zajęć należy wypełnić formularz płatności, znajdujący się na stronie internetowej www.mnki.pl, i przesłać go na adres e-mail odpowiedniego oddziału wraz z potwierdzeniem przelewu. Płatności należy dokonać najpóźniej pięć dni przed planowanym terminem zajęć. W przypadku jej braku zajęcia zostaną odwołane lub przełożone na inny termin. Faktura za zajęcia zostanie przesłana drogą e-mailową lub pocztą tradycyjną po zajęciach. (Opcja do wyboru w formularzu płatności). Dane do przelewu znajdują się w regulaminie.
- Zamawiający ma obowiązek zapoznania się z regulaminem zajęć oraz zapoznania z nim uczestników.
- Zajęcia online odbywają się poprzez platformę Microsoft Teams, organizator, najpóźniej w dniu zajęć, przesyła link do spotkania, który Zamawiający ma obowiązek rozesłać wszystkim uczestnikom. Istnieje możliwość dołączenia organizatora zajęć do spotkania z uczestnikami. (Wybór opcji do uzgodnienia).
W spotkaniu można wziąć udział za pośrednictwem dowolnego urządzenia z dostępem do Internetu.
Maksymalna liczba uczestniczących w lekcji online to 30 osób.
Obecność nauczyciela na zajęciach jest obowiązkowa.