V Ogólnopolska Konferencja Naukowa

Muzeoterapia - Sposób na trudne emocje

 

Złość, lęk, zażenowanie, smutek, rozczarowanie, wstyd to bez wątpienia bardzo trudne uczucia, które często przeżywamy i z którymi musimy sobie radzić. Pojawiają się w odpowiedzi na to co dzieje się wokół nas. Ale czy negatywne emocje nie są nam potrzebne? Odczuwamy je wtedy, gdy naruszane są nasze wartości, nasza przestrzeń, gdy widzimy lub doznajemy dyskryminacji, braku szacunku. Trudne emocje mówią nam, że wokół nas coś się dzieje i musimy podjąć działanie. Ich źródłem może być przeszłość (np. Holokaust, doświadczenia wojny), teraźniejszość (np. problemy zdrowotne, kryzys humanitarny) i przyszłość (np. bezpieczeństwo, zmiany klimatyczne).

Nośnikami różnych emocji są obiekty zgromadzone w muzeach. Bez względu na charakter muzeum, czy jest martyrologiczne, historyczne, sztuki, archeologiczne, antropologiczne, techniki czy inne, eksponaty tam udostępniane są nośnikami emocji, których wszyscy doświadczamy. W ten sposób chronią nieprzemijające wartości, pomagają łatwiej skonfrontować je z naszymi osobistymi doświadczeniami oraz nazwać emocje i je przeżyć.

Transmisja online - dzień I

Transmisja online - dzień II

Fotorelacja

 

Dzień I  

 

Dzień II

Program

 

Prelegenci

prof. dr hab. Robert Kotowski

Historyk, muzealnik, kustosz dyplomowany, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach (wcześniej wicedyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie). Redaktor naczelny „Rocznika Muzeum Narodowego w Kielcach”, Kierownik Katedry Badań nad Bibliotekami i Innymi Instytucjami Kultury na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW. Członek wielu rad muzeów. Autor licznych artykułów i opracowań w zakresie historii oraz muzealnictwa m.in. Nowoczesne muzeum. Dziedzictwo i współczesność, Kielce 2010 (wspólnie z Romanem Batko); Dziewczynka z obrazu. Historia życia Józi Oderfeldówny, Kielce 2014; Muzeum, jako lokalny ośrodek społeczno-gospodarczego oddziaływania, w: Instytucje Kultury, jako ośrodki życia społecznego, red. A. Mierzecka, E.B. Zybert, Warszawa 2017. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół muzealnictwa oraz historii społecznej XX wieku. Pomysłodawca i organizator Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej MUZEOTERAPIA.

 

 

 

 

Izabela Karlińska

Jest absolwentką historii sztuki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz zarządzania kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Wieloletni pracownik Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach, obecnie kierownik Działu Edukacji w Muzeum Narodowym w Kielcach. Edukator z kilkunastoletnim stażem. Przez kilka lat prowadziła warsztaty fotograficzne, zajęcia z zakresu upowszechniania sztuki współczesnej  dla dzieci i młodzieży oraz projekty fotograficzne dla seniorów. Uczestniczka zbiorowych wystaw fotograficznych. Autorka cyklu książeczek edukacyjnych dla dzieci Gdy rodzice byli dziećmi oraz ponad 300 tekstów krytycznych na temat sztuki współczesnej, publikowanych w katalogach do wystaw i czasopismach poświęconych sztuce współczesnej.

 

 

 

 

 

 

Paulina Broniewska

Historyczka sztuki, edukatorka w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Poznaniu. Twórczyni Muzealnej Akademii Dziecięcej prowadzonej w MNP od 2002 roku oraz projektu „Ze sztuką w świat wartości”, nagrodzonego drugim miejscem w konkursie Izabella na wydarzenie muzealne roku 2022 w Wielkopolsce w kategorii „edukacja”. Autorka serii przewodników dla rodzin pt. Muzealni Tropiciele po MNP i Zamku w Gołuchowie, oddziale MNP. Koordynatorka i realizatorka działań dotyczących najmłodszych odbiorców instytucji kultury.

 

 

 

 

 

 


dr hab. Dorota Folga- Januszewska dr hab. Dorota Folga-Januszewska


Historyk sztuki, muzeolog, krytyk. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie się doktoryzowała i habilitowała. Profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dr hab. nauk o sztuce. Kierownik Zakładu Teorii Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, wicedyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. W latach 2008–2014 autorka programu studiów muzeologicznych na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (kierownik katedry i dyrektor Instytutu Muzeologii). W latach 1979–2008 pracowała w Muzeum Narodowym w Warszawie (wieloletni kurator Gabinetu Grafiki i Rysunków Współczesnych, wicedyrektor ds. Naukowych i Edukacji, dyrektor). Członek Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM, prezydent ICOM-Polska (w latach 2002–2008 i 2012–2018), prezydent MOCO ICOM (2014–2016), członek SAREC ICOM, od 2016 roku prezydent Komitetu ds. Rezolucji ICOM, członek AICA. Ekspert Rady Europy ds. muzeów, ekspert UNESCO High Level hForum on Museums, a także ekspert w programach MNiSW, członek interdyscyplinarnego zespołu NPRH, Komitetu Nauk o Kulturze PAN oraz wielu rad naukowych i muzealnych. W latach 1980–2010 związana z wieloma instytucjami, w tym m.in. Centro di Studi Andrea Palladio w Vicenzy, Institut fur die Wissenschaften vom Menschen i Kunsthistorisches Museum w Wiedniu, Musee Picasso w Paryżu, Indira Gandhi National Center For Arts w New Delhi, Klee Stiftung i Kunstmuseum w Bern. Autorka ponad 300 publikacji z zakresu muzeologii, teorii i sztuki XVII–XX wieku, kuratorka 64 wystaw realizowanych w Polsce, Niemczech, Austrii, USA, Irlandii, Francji, Japonii i Rosji.

 

Magdalena Gawrońska

Kierowniczka Działu Edukacji Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, koordynatorka dostępności, kustoszka, absolwentka Akademii Pedagogicznej na kierunku pedagogika specjalna, specjalność oligofrenopedagogika, oraz studiów podyplomowych zarządzanie kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 2011 roku zatrudniona w Dziale Edukacji Muzeum, od września 2019 kierowniczka działu. Opracowuje scenariusze i prowadzi zajęcia edukacyjne w Zamku Żupnym oraz w ekspozycji podziemnej Muzeum dla różnych grup wiekowych, rodzin i osób z niepełnosprawnościami. Autorka projektów edukacyjnych „Muzeoterapia”, „W solnej krainie” oraz książeczki Dlaczego w Wieliczce zbudowano zamek?. Współorganizuje również wiele wydarzeń kulturalnych w Muzeum. Zainteresowania zawodowe to udostępnianie kultury osobom z różnymi niepełnosprawnościami.

 

 

 

 

dr Halina Postek

Kierowniczka Działu Edukacji Muzeum Getta Warszawskiego, w którym pracuje od jego powołania w 2018 roku. Absolwentka Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletnia nauczycielka akademicka. Prowadziła między innymi wykłady poświęcone problematyce żydowskiej: Historia Żydów polskich, Relacje polsko-żydowskie, Społeczność żydowska, Wstęp do judaizmu. Ukończyła kurs nauczycieli judaizmu organizowany przez Światową Unię Judaizmu Postępowego w Jerozolimie oraz kursy języka jidysz w Warszawie i Wilnie.

 

 

 

 

 

 

Justyna Rutkowska 

Psychoterapeutka, psycholożka, trenerka. Dyrektorka VERSO Instytut Psychoterapii i Zdrowia.  Od kilkunastu lat pracuje w gabinecie prywatnym. Jest kandydatką na członka Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej. Od sześciu lat rozwija aktywnie myśl psychoanalityczną w Tychach i na Śląsku, realizując otwarte spotkania i seminaria kliniczne. Zainaugurowała i kontynuuje w mieście inicjatywę Międzynarodowego Tygodnia Mózgu. Współpracuje z Teatrem Łaźnia Nowa w Krakowie, uczestniczy w warsztatach teatralnych Teatru Witkacego w Zakopanem. Współprowadzi warsztaty psychologiczno-teatralne SZTUKATERIA z Joanną Kasperek, aktorką Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Interesuje się psychosomatyką, higieną psychiczną, kulturą komunikacji, fotografią, ornitologią, filmem i dobrym codziennym życiem. Chodzi po górach, wspina się i uwielbia czytać mapy. Jest wykładowczynią na kierunku psychologia SWPS. Studia psychologiczne ukończyła na Uniwersytecie Śląskim, całościowe szkolenie psychoterapii psychodynamicznej w Krakowskim Centrum Psychodynamicznym. Aktualnie uczestniczy w szkoleniu psychoterapii psychoanalitycznej w Krakowskiej Szkole Psychoterapii Psychoanalitycznej. Od 25 lat współpracuje z wieloma instytucjami i specjalistami, prowadząc warsztaty i szkolenia. Jej zawodową ideą jest inspirowanie innych do zdrowego i świadomego życia. Z pierwszego wykształcenia jest technikiem ochrony środowiska. Ceni sobie relację z przyrodą i trwałe związki w życiu oparte na prawdzie i zaufaniu. Integruje ludzi, pomagając im dokonywać zmian w życiu. Potrafi kreować inspirującą rzeczywistość, zapraszać do swoich inicjatyw innych, łącząc temperamenty, możliwości i doświadczenia. Swoją aktywnością motywuje do odważnych decyzji, wytrwałości i wierności sobie, bo wierzy w siebie i w innych.

 

Marta Knapińska-Chłodnicka

Psycholożka, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończyła studia z zakresu psychologii ogólnej, realizując ścieżki specjalizacyjne: psychologia kliniczna dziecka oraz psychologia zdrowia. Psychoterapeutka, absolwentka całościowego 4-letniego kursu psychoterapii „Psychoterapia systemowa i psychodynamiczna rodzin, par i pacjentów indywidualnych” w Ośrodku Szkoleń Systemowych w Krakowie. Pracuje z dziećmi i ich rodzinami oraz pacjentami indywidualnymi. Autorka pomocy terapeutycznych: książeczek Mój pierwszy dziennik uczuć oraz Wiem, co czuję. Dziennik myśli i uczuć dla młodzieży. Pisze teksty do czasopism o tematyce psychologicznej.

 

 

 

 

 

 

dr Olga Kwiatkowska

Edukatorka muzealna, kierowniczka Działu Edukacji w Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, członkini kolegium wydawniczego Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Etnolożka o akademickim doświadczeniu badawczym i dydaktycznym. Autorka artykułów z zakresu antropologii współczesności, antropologii rzeczy, wystawiennictwa i edukacji muzealnej. Twórczyni muzealnych programów edukacyjnych propagujących wiedzę o kulturze ludowej, a także etnologię/antropologię kulturową oraz antropologiczną analizę dawnych i współczesnych zjawisk kulturowych. Autorka muzealnego cyklu Etnowyprawka malucha dla dzieci od szóstego miesiąca życia do trzech lat i ich opiekunów oraz spotkań wytchnieniowych dla kobiet RegeneracJA, a także pomysłodawczyni i współorganizatorka Wymienialni tradycji. Rodzinnego pikniku międzykulturowego (partycypacyjnego wydarzenia przygotowanego w ramach Święta Województwa Kujawsko-Pomorskiego i obchodów Światowego Dnia Uchodźcy). Inicjatorka i członkini zespołu, który zrealizował cykl podcastów Muzeum Etnograficznego w Toruniu Etnonarracje. Członkini Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

 

 

 

Aldona Modrzewska

Absolwentka studiów podyplomowych Master of Administration MBA-SGH, kierunku historia sztuki na Uniwersytecie im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim. Od 2022 roku absolwentka studiów podyplomowych Uniwersytetu SWPS kierunku negocjacje i mediacje. Od 2016 roku kierowniczka działu zbiorów Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Doświadczenie w pracy muzealnej zdobywała od początku swojej kariery zawodowej, tj. od 2009 roku, gdy zaczęła pracę na stanowisku inwentaryzatora w Zamku Królewskim w Warszawie, gdzie odpowiadała za obsługę wystaw czasowych, transporty zbiorów oraz ich użyczenia do innych instytucji. Zajmowała się również digitalizacją zbiorów, organizując i wdrażając pracownię digitalizacyjną oraz proces digitalizacji w muzeum. Obecnie jej obowiązki zawodowe związane są z długoterminową ochroną zbiorów, w tym ustalaniem i utrzymywaniem wysokich standardów opieki nad zbiorami, począwszy od pozyskania zbiorów, przez ich konserwację, digitalizację oraz ekspozycję i udostępnienie. Angażuje się w działania mające na celu ochronę i zachowanie zabytków związanych z dziedzictwem żydowskim Polski, na które składa się bogata i różnorodna kolekcja ponad czternastu tysięcy obiektów. Organizuje, nadzoruje i wspiera pracę kilkusetosobowego zespołu kuratorów(-ek) zbiorów, inwentaryzatorów(-ek), konserwatorów(-ek), specjalistów(-ek) ds. digitalizacji i udostępniania zbiorów i fotografów. W Muzeum POLIN odpowiedzialna za rozwój zespołu działu zbiorów, który z pięcioosobowego w 2016 roku rozwinął się do piętnastoosobowego w 2021. Jej zawodowym wyzwaniem jest wprowadzenie do powszechnego stosowania standardów kompleksowego zarządzania kolekcją muzealną w każdym muzeum oraz budowanie zaangażowania współpracowników poprzez wartości. Jest współzałożycielką Polskiego Stowarzyszenia Inwentaryzatorów Muzealnych (PSIM) i od momentu jego powstania w 2015 roku do chwili obecnej – aktywnym członkiem zarządu Stowarzyszenia. Prezeska zarządu w latach 2018–2020. Inicjatorka warsztatów coachingowych w zakresie budowania zaangażowania członków w organizacji non profit (2020) w porozumieniu ze stowarzyszeniem Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS w ramach Stołecznego Centrum Współpracy Organizacji Pozarządowych. Certyfikowana kierowniczka projektów (PRINCE2 i Agile PM). Od 2022 roku dyplomowana mediatorka.

 

Zofia Riabczuk

Koordynatorka programu ukraińskiego w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie, stypendystka programów Gaude Polonia (Warszawa) oraz Fulbright (Waszyngton DC). Przez lata pracowała w działach edukacji w muzeach sztuki w Kijowie, kierowniczka działu edukacji w Arsenale Sztuki (Mystetskyi arsenal), dyrektorka festiwalu dla dzieci NEOswiatowy Arsenal. Autorka artykułów, tłumaczeń i szkoleń z zakresu muzealnictwa, sztuki i psychologii. Absolwentka krytyki literackiej i kulturologii Akademii Kijowsko-Mohylańskiej (Kijów) oraz psychologii Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego (Lwów). Interesuje się terapeutycznym wpływem sztuki w ramach pracy grupowej w muzeach. 

 

 

 

 

 

Barbara Tichy

Historyczka sztuki, edukatorka, od 2000 roku adiunktka w Dziale Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie. Autorka i koordynatorka wielu programów i projektów edukacyjnych związanych z wystawami czasowymi i ekspozycją stałą MNW. Ma długoletnie doświadczenie w przygotowywaniu wykładów, spotkań tematycznych w galeriach muzealnych i interaktywnych działań warsztatowych dla różnych grup odbiorców. Od 2017 roku koordynuje działania edukacyjne MNW skierowane do seniorów, od 2021 roku program Muzeum Trzeciego Wieku. W ramach działalności muzealnej realizuje też programy o charakterze innowacji społecznych, skierowane do seniorów, takie jak warsztaty dla osób z demencją czy projekty programu grantowego „Generator Innowacji. Sieci Wsparcia”. Za projekt „Moc sztuki”, realizowany we współpracy z Centrum Alzheimera w Warszawie, otrzymała wyróżnienie Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej.

 

 

 

 

 

Olga Michalik

Muzeolożka, historyczka sztuki, animatorka kultury. W latach 2011–2023 realizowała autorski projekt Muzeum Dostępne w Muzeum Łazienki Królewskie, w ramach którego organizowała cykliczne warsztaty „Wychodząc z ram” dla osób w kryzysie psychicznym. Obecnie prowadzi szkolenia, warsztaty i konsultacje z kadrą instytucji kultury z zakresu zwiększania ich dostępności dla publiczności oraz realizacji działań w obszarze odpowiedzialności społecznej i środowiskowej muzeów. Autorka Katalogu dobrych praktyk w zakresie udostępniania wystaw i oferty muzeów zwiedzającym o indywidualnych potrzebach oraz rozdziału Narzędziownik w publikacji Poradnik. Odbiorca kultury w kryzysie zdrowia psychicznego. W ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizuje projekt badawczo-szkoleniowy „Sztuka dostępności” adresowany do kuratorów wystaw.

 

 

 

 

 

 

SFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTERSTWA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

MKiDN