2017

Ślepy bandurzysta, najnowszy nabytek Muzeum, to jedno z najlepszych dzieł portretowych Rafała Hadziewicza. Prywatny właściciel ujawnił je tuż po zorganizowaniu przez Muzeum Narodowe w Kielcach wystawy monograficznej artysty w 2016 roku. Według tradycji rodzinnej, dzieło nosi tytuł Ślepy bandurzysta, choć przedstawiony na obrazie instrument to najprawdopodobniej teorban, co potwierdzać może autorski tytuł na wersji wykonanej tuszem. Prócz walorów rodzajowości, zobrazowana scena jest bowiem z pewnością malarskim zapisem scen, z jakimi mógł s

ię spotkać autor przedstawienia. Obraz stanowi nade wszystko znakomite studium portretowe. Postać długowłosego mężczyzny, grającego, ale i wsłuchanego w graną melodię, ukazana została z niezwykłą wrażliwością i dbałością o oddanie klimatu intymnej wręcz atmosfery. Wędrowni grajkowie stanowili często spotykany widok zwłaszcza na Pogórzu. Scena mogła zapaść w pamięć, mogła też być obmyślana i wstępnie „zapisana” podczas jednego z takich koncertów. Choć obraz nosi tytuł Ślepy bandurzysta, nie wiemy, czy zobrazowany przez Hadziewicza muzyk jest ślepcem, jak to się często zdarzało wśród wędrownych bandurzystów czy lirników, czy też jedynie przymknięte w zasłuchaniu oczy sprawiały takie wrażenie. Trudno odpowiedzieć, twarz jednak pełna jest uczucia i wyrazu. Mężczyzna został namalowany na ciemnym, neutralnym tle, a jego sylwetka jest oświetlona skupionym, padającym z lewej strony, ciepłym światłem. Niezwykle ważną informację, także dla badaczy kultury i muzykologów, zapisał też sam Hadziewicz na wersji malowanej tuszem, podaje bowiem imię i nazwisko portretowanego oraz miejsce jego zamieszkania – Wojciech Rylski, wieśniak z Dąbia. Próba odszukania bliższych informacji na temat portretowanego stanowić będzie jeden z elementów prac badawczych związanych z naukowym opracowaniem obrazu.

Muzeum zakupiło obraz w ramach programu Kolekcje Muzealne. Dotychczas zakupiono obrazy: Ucieczka świętej Rodziny do Egiptu Johanna Lissa, Polowanie Franciszka Kostrzewskiego, cykl ilustracji (22 obrazów) do Quo vadis Piotra Stachiewicza, Święta Cecylia lub Polihymnia Rafała Hadziewicza. 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kolekcje Muzealne 2017.