Język w komunikowaniu i dyskursie

Redakcja naukowa: Piotr Zbróg
Rok wydania: 2019
Format: 16 x 23 cm
Liczba stron: 309
Publikacja niedostępna w sprzedaży

DO POBRANIA

Publikacja została poświęcona szeroko rozumianej komunikacji w różnych obszarach językowych: polskim, angielskim, niemieckim i rosyjskim. Autorzy tekstów poruszali zagadnienia z zakresu czterech głównych sfer lingwistycznych: dyskursywnej, semantycznej, dydaktycznej oraz translacyjnej.

Ogólne zagadnienia związane z metodologią badania dyskursu poruszyła Irina Oukhvanova, która przedstawiła sposoby językowego modelowania aktów komunikacyjnych przy zastosowaniu podejścia przyczynowo-genetycznego (Causal-Genetic Approach). W tomie znalazło się również dziesięć opracowań odnoszących się do szczególnych zjawisk dyskursywnych. Artykuły Doroty Gonigroszek i Agnieszki Rosińskiej-Mamej zostały poświęcone barierom w komunikacji interpersonalnej i problemom porozumiewania się ludzi w różnym wieku. Autorki zwróciły uwagę m.in. na nieprzystawalność indywidualnych systemów pojęciowych rozmówców oraz pragmatyczną rozbieżność międzypokoleniową. W pewnym sensie do tej kwestii odniosła się też Alicja Gałczyńska, która poświęciła artykuł tekstowym wykładnikom młodości i starości. Autorka wskazała, jak kult ciała i kult młodości wyrażają się w języku. Tematykę dyskursów o upiększaniu ciała podjęła także Joanna Senderska. Badaczka przedstawiła językową warstwę rozmów na temat doskonalenia kobiecego wyglądu. Andrzej Kominek i Urszula Niekra w swoich artykułach opisali problemy w porozumiewaniu się osób z zaburzeniami afatycznymi i autystycznymi. Badacze podjęli kwestie złożonych form werbalnych i niewerbalnych znaków językowych, obserwowanych w wypowiedziach ludzi z dysfunkcjami. Kwestie estetyki wypowiedzi poruszył Marek Ruszkowski. Wykazał on, że kluczowym pojęciem, mogącym charakteryzować wypowiedzi nieestetyczne, jest dysharmonia, czyli brak skoordynowania jednych elementów językowych z innymi. W zbiorze znajduje się również artykuł o etyce języka. Jego autorka, Julita Woźniak, dokonała opisu mowy nienawiści wobec przedstawicieli religii muzułmańskiej oraz jej przeciwnego bieguna – protestu przeciw islamofobii. Dwa artykuły poruszają problematykę komunikacji środowiskowej. Stanisław Cygan omówił przejawy świadomości językowej mieszkańców wybranych regionów Polski. Jewgienij Zubkow przedstawił możliwości funkcjonowania tzw. grupy dyskursywnej w rosyjskojęzycznym slangu przestępczym.

Zagadnienia semantyczne poruszono w czterech artykułach. Na szeroki kontekst interpretowania zjawisk językowych w tekstach prawnych zwróciła uwagę Joanna Kowalczyk, która podjęła próbę opisania jednej z immanentnych, lecz nie zawsze uświadamianych społecznie cech dyskursu prawnego – hipertekstualności. Marzena Marczewska rozważyła problem kształtowania obrazu świata wśród obywateli poprzez wykorzystywanie w mediach znaków językowych odwołujących się do wspólnoty. Dorota Połowniak-Wawrzonek przybliżyła znaczenie wyrażenia wojna na górze we współczesnej polszczyźnie jako metafory polityki i władzy. Z kolei Irina Rolak wyjaśniła semantyczne i pragmatyczne podstawy funkcjonowania leksemów oraz w rosyjskojęzycznej komunikacji marketingowej.

O dydaktycznym kontekście komunikacji traktują trzy artykuły. Anna Wileczek naszkicowała kwestię korzystania z aplikacji wspomagających edukację językową dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym w odniesieniu do najważniejszych teorii akwizycji języka naturalnego. Ewa Boksa przedstawiła wyniki badań własnych dotyczące oceny poziomów czytania u uczniów szkoły podstawowej. Autorka szukała odpowiedzi na pytanie: Czy w ramach systemowego treningu językowego przeznaczonego dla uczniów szkoły podstawowej w klasach IV–VI można usprawnić proces czytania u osób dyslektycznych? Beata Głowińska skoncentrowała się na dydaktyce szkoły wyższej. W artykule omówiła relację między zachowaniem konwersacyjnym polskich studentów germanistyki a ukierunkowanym programem ćwiczeń językowych.

Problematykę przekładu poruszono w dwóch tekstach. Magdalena Feret przedstawiła najnowsze trendy w tłumaczeniu tytułów filmowych z języka angielskiego na język niemiecki i polski, a Hanna Mijas dokonała opisu formalnych i nieformalnych strategii translatorskich wykorzystywanych do niwelowania różnic kulturowych między tekstem oryginalnym a tekstem strategii translatorskich wykorzystywanych do niwelowania różnic kulturowych między tekstem oryginalnym a tekstem przetłumaczonym. (Piotr Zbróg)