Niewielkich rozmiarów monochromatyczny portret przedstawia niezwykle w swych czasach popularnego powieściopisarza, publicystę i pedagoga, jednego z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej - Adolfa Dygasińskiego. Pisarz był mocno związany z ziemią kielecką. Urodził się w 1839 roku w Niegosławicach koło Pińczowa. W dzieciństwie mieszkał w pobliskich Donatkowicach. Edukację rozpoczął w Pińczowie, aby kontynuować ją w Szkole Wyższej Realnej w Kielcach. Jego nauka w tej placówce trwała, z przerwami spowodowanymi trudną sytuacją materialną rodziny, do 1860 roku. 

Portret starszego już pisarza powstał zapewne na krótko przed jego śmiercią w 1902 roku. Namalował go Stanisław Witkiewicz, celowo nie wykańczając obrazu. Jak można przeczytać na odwrociu płótna, malarz nie był dumny ze swej pracy. Jego żona Maria w 22 lata po śmierci pisarza i 7 po śmierci malarza skierowała kilka słów do wdowy po Dygasińskim, Natalii: "Posyłam ten portret Szanownej Pani na pamiątkę. Nie dokończony bo Mąż mój uważał go za mało podobnym. W każdym bądź razie myślę że to zrobi Pani przyjemność. Z szacunkiem Marja Stanisławowa Witkiewiczowa 16.V.24 r."