Młoda kobieta ukazana blisko ramy obrazu, siedząca, widziana do kolan, postać en face, z głową ¾ w prawo, ręce ugięte w łokciach, dłonie złączone na wysokości piersi. Ubrana w spodnią, płócienną białą suknię z zębiastym zakończeniem, złote bolerko z kołnierzykiem, otulona ciężkim, osuwającym się z ramion wojskowym szynelem. Głowa Polonii z ciemnymi, spiętymi z tyłu włosami, na których korona Kazimierza Wielkiego z motywem stylizowanych lilii i odrzucony do tyłu żałobny welon.  Na podołku kobiety gliniany dzban-urna (z prochami poległych ?), obok fioletowa rękawiczka (drugą Polonia zdejmuje z lewej dłoni?). W tle postaci kamienne schody, na ich szczycie z lewej strony widoczne bose, pokrwawione stopy zesłańca z przeciętymi kajdanami oraz fragment szynelu (personifikacja odchodzącej niewoli). Z prawej strony drobna roślinność, na tle której dwa niebieskie, kuliste kwiatostany czosnku (?) zwrócone w stronę Polonii.

Kompozycja malowana w złocistych ugrach, zieleniach, szarości, z miejscowym zastosowaniem tonów błękitu, bieli, fioletu i czerwieni. Światło rozproszone, z jaśniejszą plamą na popiersiu Polonii.

Obraz sygnowany p.d.: J. Malczewski/ 1918