Zbiory online

Portret Jana Wielopolskiego wojewody krakowskiego

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Malarstwo i rzeźba
Typ obiektu:Obraz
Datowanie:przed 1668
Autor:Malarz nieznany
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:olej
Materiał:płótno
Wymiary:228 x 119 cm
Nr inwentarzowy:MNKi/M/1604

W zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach znajduje się zbiór 75 muzealiów pochodzących z kolekcji rodziny Wielopolskich ordynatów pińczowskich. Zespół, na który składają się obrazy, grafiki i rzemiosło artystyczne, znalazł się w Muzeum Świętokrzyskim tuż po II wojnie światowej, jako tzw. mienie podworskie, następnie w 2006 roku zwrócony właścicielom, a w 2008 roku, dzięki dotacji władz samorządowych województwa świętokrzyskiego, został zakupiony do zbiorów Muzeum.
 
Najważniejszą częścią kolekcji jest blisko 50 portretów stanowiących galerię portretów przedstawicieli rodziny począwszy od XVI, na
I połowie XX wieku skończywszy. Prezentowany w tym tygodniu obraz otwierający poczet najważniejszych osobistości rodziny Wielopolskich, stanowi charakterystyczny dla portretu sarmackigo typ wizerunku – ujętego w całej postaci, na tle wnętrza pałacowego, ukazującego portretowanego w pozie pełnej godności, ubranego w paradny strój polski podkreślający jego wysoki status społeczny.
 
Jan hrabia Wielopolski herbu Starykoń (ok. 1605 - 1668) był synem Kaspra Wielopolskiego i Elżbiety Broniewskiej, pierwszym hrabią i autorem potęgi  rodu, ojcem Jana – kanclerza wielkiego koronnego.

Dziedzic Kobylanki i całego majątku zgromadzonego przez ojca w woj. krakowskim. Kształcił się od 1620 roku w Akademii Krakowskiej, przebywał też na dworze króla Władysława IV, gdzie nawiązał przyjazne stosunki m.in. z Jerzym Lubomirskim i Kazanowskimi. W roku 1649 ożenił się z posażną Zofią Kochanowską, córką Jana chorążego koronnego i starosty stężyckiego, kozienickiego oraz libuskiego. Jej posag oraz kolejne zakupy pozwoliły mu na znaczne powiększenie majątku. Sprzedał dobra w powiecie krakowskim, nabył kilka kluczy dóbr: klucz 12 tzw. wsi ruskich od Małego Beskidu po Żmigród, klucz strzyżowski, Pieskową Skałę, majątki w Sądeckiem od Ujejskich. Kupił także dobra Obory w pobliżu Warszawy. Posiadł także nieruchomości w Krakowie, w tym pałac przy Placu Świętego Ducha (dzisiejszy magistrat), w którym rezydował jako wojewoda. Znaczne dochody zapewniała mu dzierżawa intratnych królewszczyzn, były to m.in.: od 1648 roku żupy solne wielicka i bocheńska, krakowskie (w latach 1665-1668), starostwa bieckie (od 1639), bocheńskie (od 1645 r.), nowatorskie i warszawskie (otrzymane od Jana Kazimierza w roku 1659 za zasługi). W 1660 roku jako starosta Warszawy, chcąc poprawić stan finansów miasta dokonał parcelacji zarówno jego gruntów, jak folwarku miejskiego. Następnie wydzierżawił place mieszczanom, szlachcie i magnatom, przy tej okazji w 1667 roku pozyskał dla siebie trzy działki powiększając majątek o cenny teren położony między ulicami Elektoralną, Żabią, Graniczną, Grzybowską i Ciepłą.