Zbiory online

Portret Joachima Tarnowskiego

Informacje o obiekcie:

Dział / Oddział:Malarstwo i rzeźba
Typ obiektu:Obraz
Datowanie:ok. 1800
Autor:Józef Pitschmann (1758-1834)
Miejsce powstania lub znalezienia:Polska
Technika:olej
Materiał:płótno
Wymiary:85 x 56 cm (98,5 x 78,5 x 5 cm - w ramie)
Nr inwentarzowy:MNKi/M/1736

Portret przedstawia Joachima Tarnowskiego (1732-1806), syna Józefa Mateusza i Róży z Karwickich, który był starostą sulejowskimi szambelanem królewskim. Mężczyzna w dojrzałym wieku siedzi  na tle ciemnego wnętrza ( zapewne pałacowego) na krześle z wybitym ciemnoczerwonym  aksamitem zapleckiem przy klasycystycznym stole z marmurowym blatem opierając się o niego przedramionami. Zwraca się w stronę widza kierując na niego swój poważny, choć łagodny wzrok. Duże oczy pod wyraźnie zarysowanymi  łukami brwi przyciągają uwagę, choć cała twarz wydaje się być bardzo wyrazista. Na wąskich ustach zdaje się drgać ledwie uchwytny uśmiech, co nadaje mężczyźnie przyjemny wygląd. Modnego stroju złożonego z  białej koszuli z koronkowym żabotem i takimiż makietami, halsztuka, połyskliwej białej kamizelki i ciemnozielonego  aksamitnego fraka dopełnia równie modna siwa peruka z widocznym fragmentem kokardy. Portret wydaje się być realistyczny, choć z pewnością przedstawiana postać jest nieco idealizowana. Malowany jest w starannie, a jego gładka powierzchnia wydaje się być dopracowana w najdrobniejszych szczegółach. 

Autor obrazu - Józef Pitschmann z pochodzenia był Austriakiem. Od 1770 roku studiował w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych  między innymi u Jana Chrzciciela Lampiego starszego.  Do Polski sprowadził go w 1788 roku książę Józef Klemens Czartoryski, dla którego pracował w Korcu na Wołyniu. Potem  malarz próbował znaleźć uznanie w Warszawie, co w znacznym stopniu mu się udało, ale głównie wśród mieszczaństwa i przeciętnej szlachty, choć namalował również kilka portretów króla. Realizm malowanych przez niego portretów nie zawsze był akceptowany przez środowiska dworskie przyzwyczajone do idealizowania portretowanych.  W 1794 roku Pitschmann wyjechał do Lwowa, gdzie miejscową arystokrację szybko urzekła jego sztuka. Wkrótce artysta stał się najpopularniejszym portrecistą nie tylko arystokracji, ale również szlachty i oświeconych urzędników.    Józef Pitschmann namalował około 500 portretów, głównie w technice olejnej. I choć tworzył także kompozycje mitologiczne i religijne, to jednak znany jest głównie jako portrecista.