Dar Marii Korniłowicz, 2007r.

Dziennik stanowi najważniejszą część zespołu. Maria z Szetkiewiczów Sienkiewiczowa (1854 –1885), córka Wandy z Mineyków i Kazimierza Szetkiewicza, pierwsza żona pisarza, matka jego dwójki dzieci, prowadziła go przez cztery lata, będąc jeszcze nastolatką. Pierwszy wpis znajduje się pod datą 1 kwietnia 1869 roku, ostatnie zapiski dotyczą 8 października 1873 roku. Zeszyt, w twardej marmurkowej oprawie, posiada 138 kartek, z czego 91 zapisanych. Na drugiej stronie widnieje skreślony przez autorkę czarnym atramentem podpis: Dziennik. Maryja S., strona trzecia zawiera krótki wstęp, w którym czytamy: Szkoda mi myśli, marzeń, rozrywek moich, małych smutków lub uciech, które przechodząc, pójdą w zapomnienie, szkoda mi każdego wrażenia, które także zatrze się w mej pamięci i ani śladu tego się nie znajdzie, co mię kiedyś tak żywo zajmowało. Otóż dla tych przyczyn zaczynam znowu mój dziennik. Teraz już żadna myśl, żadne marzenie, żadne zdarzenie nie pójdzie w zapomnienie, będę zarazem uważała prostej myśli mojej, jej rozwijanie się, pogląd na rzeczy czy zawsze jednakowy, wreszcie mam tysiące przyczyn i powodów, których tu wymienić niepodobna, odtąd ten kawałek papieru stanie się dla mnie najlepszym przyjacielem i powiernikiem, jedyny któremu bym wszystko a wszystko mówiła. Teraz, mam rok 15-ty życia. Choć autorka określała swe zapiski mianem dziennika, w rzeczywistości jest on prowadzonym dość niesystematycznie pamiętnikiem, co jednak w żaden sposób nie umniejsza jego wartości. Maria Szetkiewicz porusza w Dzienniku tematy związane z codziennym życiem, rodziną, jej litewskimi korzeniami, środowiskiem warszawskim, w jakim obracali się po powrocie z zesłania jej rodzice, a także emancypacją kobiet, której była gorącą zwolenniczką.