Zbiory online

wszystkie a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w y z

Sztuka ludowa

Region świętokrzyski jest jednym z ciekawszych rejonów naszego kraju, gdzie do dzisiaj przetrwała sztuka ludowa oraz wybrane dziedziny rękodzieła. W zbiorach liczących blisko 5 tys. muzealiów, rzeźba i malarstwo są najpełniej udokumentowane. Obok prac o treści religijnej, charakterystycznych dla sztuki dawnej, po 1945 roku w twórczości wiejskich artystów pojawiła się tematyka świecka: sceny z życia wsi, obrzędy i zwyczaje, wątki legendarno-baśniowe oraz zdarzenia czasu wojny.
Do najcenniejszych w kolekcji rzeźby, obok prac wybitnego artysty, Leona Kudły, należą m.in. rzeźby Józefa Piłata – typowego przedwojennego świątkarza, ale i utalentowanego twórcy, którego ekspresja osobistej wypowiedzi czyni artystą wyjątkowym. W kolekcji malarstwa szczególne miejsce zajmują religijne obrazy Marianny Wiśnios, samorodnej artystki z Rataj, obdarzonej wrażliwością plastyczną i niezwykłą pasją twórczą.

Dużą grupę zabytków stanowią wyroby ceramiczne (naczynia, zabawki) pochodzące z licznych niegdyś na Kielecczyźnie ośrodków garncarskich, m.in.: Iłży, Denkowa, Kątów, Koszar, Skalbmierza, Rędocina, Sobótki, Szczekocin
i Chałupek. Każdy z nich wytwarzał własne, ustalone tradycją formy i stosował charakterystyczne zdobnictwo. Ceramika figuralna, zapoczątkowana w okresie międzywojennym przez garncarzy iłżeckich i kontynuowana w innych ośrodkach, jest nadal prężnym działem wytwórczości ludowej.

Kolekcja samodziałowych tkanin i ubiorów ludowych (odświętnych i codziennych) obejmuje liczne przykłady typowe dla całego obszaru regionu. Najpełniej udokumentowany jest, reprezentatywny dla regionu, strój świętokrzyski – z czerwono-czarnym pasiakiem w stroju kobiecym i brązową sukmaną w stroju męskim – a także kielecki, opoczyński
i radomski.

Osobną grupę stanowią użytkowe wyroby kowalskie o charakterze dekoracyjnym – narzędzia używane w gospodarstwie oraz przedmioty związane z kultem i architekturą.

Bogactwem zdobnictwa snycerskiego wyróżnia się duży zespół przęślic używanych powszechnie do I wojny światowej. W ich dekoracji przeważa ornamentyka geometryczna wykonana prostym rytem i techniką klinową. Zdobnictwo wnętrza reprezentuje głównie duży zespół wycinanek; najstarsze z nich (opoczyńskie) wykonane zostały w latach 1908-1910.

Grupa obiektów związanych z plastyką obrzędową obejmuje rekwizyty weselne, wielkanocne i bożonarodzeniowe, w tym oryginalne maski kolędników z Tarczka koło Bodzentyna.

Lista eksponatów

Widok:
TytułAutorDatowanieDział
Chrystus w Ogrodzie Oliwnym Marianna Wiśnios 1950 Sztuka ludowa
Góra Świętego Krzyża Marianna Wiśnios 1960 Sztuka ludowa
Matka Boska z Dzieciątkiem Marianna Wiśnios 1988 Sztuka ludowa
Pan Jezus przy słupie Marianna Wiśnios ok.1960 Sztuka ludowa
Święta Rodzina Marianna Wiśnios 1981 Sztuka ludowa
Święty Paweł Apostoł Marianna Wiśnios 1993 Sztuka ludowa
Święty Roch Marianna Wiśnios 1993 Sztuka ludowa
Ucieczka do Egiptu Marianna Wiśnios 1975 Sztuka ludowa

Powrót