Zbiory online
Apollo
Informacje o obiekcie:
Dział / Oddział: | Sztuka współczesna |
Typ obiektu: | Obraz |
Datowanie: | 1928 |
Autor: | Stefan Żechowski (1912-1984) |
Miejsce powstania lub znalezienia: | Polska |
Technika: | pastel zielona kredka |
Materiał: | papier |
Wymiary: | 27,2 x 16,8 cm |
Nr inwentarzowy: | MNKi/W/1271 |
Był malarzem, rysownikiem, ilustratorem, urodził się w Książu Wielkim koło Miechowa, w 1932 ukończył Szkołę Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, był członkiem Szczepu Rogate Serce pod kierunkiem Stanisława Szukalskiego, w 1937 wykonał ilustracje do skonfiskowanych Motorów Emila Zegadłowicza, a jego samego oskarżono o antypaństwowość i niemoralność rysunków, od lat 1930. znany był ze swych pastelowych i ołówkowych erotyków, a także oryginalnych kompozycji symbolicznych o niezwykle różnorodnej tematyce i maestrii ołówkowo-kredkowej (patriotyczne, społeczne, chrystologiczne, wizyjne, literackie). Od lat 1960. cenią go kolekcjonerzy i znawcy na całym świecie po wystawach jego prac w zachodniej Europie i Stanach Zjednoczonych. W 1981 opublikował swoje wspomnienia Na jawie. Po licznych mniejszych wystawach artysty w kraju i zagranicą Muzeum kieleckie zaprezentuje w 2014 po kilku latach przygotowań jego wielką retrospektywę z precedensowym pokazem jego warsztatu pracy w oparciu o kilkadziesiąt kolekcji publicznych i prywatnych, w tym największą w Polsce swoją własną (ponad 460 prac). Wystawie towarzyszyć będzie polsko-angielski katalog raisonné artysty (ponad 1500 prac) przygotowywany jako wielka encyklopedia wizualna Żechowskiego.
W mitologii greckiej i rzymskiej Apollon to najpiękniejszy z nieśmiertelnych bogów, świetlisty młodzieńczy Febus bezbrody, złotowłosy i błękitnooki, doskonale zbudowany syn Dzeusa i Leto, brat Artemidy, urodzony na wyspie Delos, bóg światła, słońca i prawdy, patron sztuk i nauk, wyroczni w Delfach, „poetów, śpiewaków i wieszczków”, przewodnik Muz (Apollo Musagetes), jego najczęstszymi atrybutami są łuk i strzały oraz lira (także aulos, forminga i kitara), wieniec wawrzynu na głowie, peany tworzono na jego cześć, ojciec m.inn. lekarza, uzdrowiciela i wskrzesiciela zmarłych Asklepiosa, i wielkiego śpiewaka Orfeusza, jeden z najbardziej ulubionych bohaterów w historii sztuki od czasów starożytnych do współczesności. W interpretacji Żechowskiego pięknie zbudowany Apollo trzyma wysoką harfę, a nie lirę, jego ulubiony instrument, który miał wynaleźć on sam lub Hermes. Artysta zdecydowanie mniej stworzył postaci nagich efebów niż pięknych nagich kobiet, z którymi głownie jest kojarzony.
Bibl.: Stefan Żechowski (1912-1984). Katalog raisonné / Catalogue Raisonné, red. I. Rajkowska, Kielce 2014, kat. 992, s. 182, 357, il. kol.
Wyst.: Stefan Żechowski. Wielka retrospektywa, MNKi 2014