Zbiory online
Barokowa prasa do serwet
Informacje o obiekcie:
Dział / Oddział: | Rzemiosło artystyczne |
Typ obiektu: | Mebel |
Datowanie: | ok. 1700 |
Autor: | warsztat nieznany |
Miejsce powstania lub znalezienia: | Prusy Królewskie, Gdańsk |
Technika: | stolarka, snycerka, toczenie, okleinowanie, politu |
Materiał: | drewno, lipa, dąb, orzech, okleina orzechowa |
Wymiary: | 218 x 95 x 64 cm |
Nr inwentarzowy: | MNKi/R/2723 |
U schyłku XVII wieku w Gdańsku obok reprezentacyjnych szaf, stołów i krzeseł powstawały równie eleganckie w formie sprzęty pełniące pośledniejsze funkcje gospodarcze. Jednym z nich była prasa do serwet zwana inaczej tłocznią. Ten nieużywany już dzisiaj mebel, służył do prasowania bielizny stołowej. Pomiędzy dwie deski wkładano wilgotny materiał, a następnie dociskano drewniane płyty za pomocą śruby umieszczonej w nastawie między dwiema belkami. Złożone w kostkę obrusy zyskiwały podczas tego procesu ostre kanty, które były nieodzownym warunkiem eleganckiego nakrycia stołu. Prasę ustawiano na ogół w sieni, która w tym czasie była miejscem reprezentacyjnym, lub w izbie stołowej. Obok pełnienia funkcji użytkowej tłocznia, ze względu na swoją wyszukaną formę stanowiła dekorację pomieszczenia, w którym się znajdowała. Gdańskie prasy miały zazwyczaj podstawę w formie stolika na toczonych nogach (w odróżnieniu od pras pochodzących z warsztatów niderlandzkich i niemieckich, których dolną część stanowiły szafki lub komody), a właściwą tłocznię ukrytą między kolumienkami dźwigającymi zwieńczenie. W oskrzynieniu stolika prasy znajdowała się szufladka z uchwytem w formie lwiej głowy lub maski. W zwieńczeniu najbardziej luksusowych egzemplarzy tego mebla (takich jak sprzęt kielecki) występowały postacie kobiece z rogami obfitości oraz koszami kwiatów i owoców. Tłocznie z Gdańska z uwagi na swoją dekoracyjną formę budziły szerokie zainteresowanie i były chętnie sprowadzane do dworów i pałaców w całej Polsce.
Ekspozycja stała, Dawny Pałac Biskupów Krakowskich