Święty Michał Archanioł

Grzegorz Król, ur. 1953
Olszówka, 1979
Szkło, tempera, sygn. pdr: G.Król
35 x 35 cm
MNKi/E/4666
 

Walka ze smokiem to jeden z popularnych tematów mitycznych i bajkowych. Tradycja ludowa połączyła wątek mitologiczny o walce boga piorunów ze smokiem z biblijną legendą o Michale Archaniele zmagającym się z diabłem. W sztuce ludowej odnaleźć można wiele przykładów ilustrujących utożsamienie obu motywów. Michał Archanioł walczy zwykle z antropomorficznym szatanem, ukazywanym zgodnie z ludowym wyobrażeniem tej postaci (z ludzką twarzą, rogami i kopytami). Niekiedy, podobnie jak w oficjalnej ikonografii, przybiera on postać smoka, złowrogiego potwora, często z kilkoma głowami, którego obraz (utrwalony w bajkach) znany jest do dzisiaj.
Przedstawienia tego świętego w sztuce ludowej nie należą do najpopularniejszych. W zbiorach etnograficznych naszego muzeum znajdują się zaledwie trzy jego interpretacje: Marianna Wiśnios namalowała go walczącego z diabłem, którego Tadeusz Januchta wyrzeźbił pod postacią smoka. Grzegorz Król połączył oba te motywy inspirując się wzorem, który oglądał w kościele parafialnym w Pilczycy. Michał Archanioł – krępy, uskrzydlony młodzieniec, w jednej ręce trzyma sznur krępujący szyję diabła – smoka, w drugiej miecz, którym godzi w jego głowę. Namalował go z długim, skręconym ogonem, bez skrzydeł, z rogami i zgodnie z własnym zamysłem – twarzą kobiety. Czarne tło obrazka pokrył w dolnej partii plamami czerwieni sugerując otchłań piekielną.
Grzegorz Król w zbiorach muzeum jest udokumentowany głównie jako rzeźbiarz. Rzeźbi od 1967 roku, ale jego talent w pełni ujawnił się kilka lat później, w wojsku, gdzie czynnie uczestniczył w plastycznym ruchu amatorskim.
Jest typem współczesnego twórcy ludowego, artystą o bogatej wyobraźni, która pozwala mu na rozwijanie różnorodnych wątków tematycznych zarówno religijnych, w tym biblijnych, jak i świeckich. Rzeźbi pojedyncze sceny oraz rozbudowane kompozycje wielofigurowe.
Z równą łatwością wypowiada się w rzeźbie pełnej i w technice reliefowej; próbował swoich sił także w malarstwie. Malował na desce, płótnie, sklejce i szkle, ale zarzucił tę formę wypowiedzi i zajął się rzeźbieniem.
Prezentowany obraz pochodzi z najwcześniejszego okresu twórczości Grzegorza Króla; namalował go posługując się techniką typową dla malarstwa na szkle.
 
Oprac. Janina Skotnicka