Eros i Psyche

Typowy, pastelowy erotyk artysty z wyeksponowaną na pierwszym planie steatopygicznie zadowoloną blondynką oraz ulubionym nawiązaniem do antyku. W mitologii greckiej to jedna z najbardziej znanych par kochanków, w sztuce jeden z częściej przedstawianych mitów, w łacińskiej wersji opisany w Przemianach (Złoty osioł) Apulejusza (II w. n.e.).
Bóg miłości Eros zakochuje się w niezwykle pięknej królewnie Psyche (gr. „dusza”). Ta, za namową swoich zazdrosnych sióstr, zdradza jego zaufanie – słynna scena oświetlenia lampką oliwną pięknego śpiącego skrzydlatego boga. Zostaje przez niego porzucona i skazana na banicję. Dodatkowo jest karana przez obrażoną Afrodytę, matkę Erosa, i prawie umiera wykonując ostatnie, najtrudniejsze zadanie, dające jej szansę na ocalenie życia.
Ale – jak to w mitach –historia kończy się happy endem i Psyche zostaje prawowitą małżonką ukochanego Erosa, pozostaje z nim na Olimpie, zyskując na zawsze boską nieśmiertelność.
Por. np.: rzymska kopia hellenistycznego oryginału w Muzeach Kapitolińskich w Rzymie; słynna neoklasyczna marmurowa rzeźba Antonio Canovy (pierwsza wersja w Luwrze, 1787); obrazy François Gérarda (1798, Luwr) i J.L. Davida (1817, The Cleveland Museum of Art, USA).
Oprac. Iwona Rajkowska

Bibl.: Donatorzy Muzeum Narodowego w Kielcach, red. J. Mielcarska-Kaczmarczyk, Kielce 2008, kat. I/878, s.153, il. kol.
Najcenniejsze zabytki Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Narodowe w Kielcach, Kielce 2008, kat. II/134, s.105
Stefan Żechowski (1912-1984). Katalog Raisonné / Catalogue Raisonné, red. I. Rajkowska, Kielce 2014, kat. 321, s. 250, il. kol.

Wyst.: Donatorzy Muzeum Narodowego w Kielcach, MNKi 2008