Portret Rafała Hadziewicza, profesora malarstwa w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych wykonany przez jednego z jego uczniów Maksymiliana Fajansa, znanego litografa i właściciela wydawnictwa działającego w stolicy. Pochodzi z cyklu litografii Wizerunki polskie wydawanego w latach 1851-1862, obejmującego współczesne postacie zasłużone dla kultury i nauki polskiej. Umieszczone na odbitce faksymile autografu artysty jest analogiczne do podpisu na jednym z rysunków ze zbiorów Działu Rycin MNKi.

Portret ukazuje mężczyznę w średnim wieku o gładkiej twarzy z ciemnymi, zaczesanymi do góry włosami, tworzącymi lok nad czołem. Okrywający go płaszcz z szerokim kołnierzem, podbity futrem, spięty na piersiach i rozchylony z przodu, przypomina delię. Uwagę zwraca wystająca spod niej lewa ręka z paletą i pędzlami stanowiącymi atrybuty malarza. Rysy twarzy są zbliżone do wizerunku z autoportretu Rafała Hadziewicza datowanego na lata 40., znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Rafał Hadziewicz ujęty został w półpostaci ¾ w prawo, na neutralnym tle.

Cenne informacje o powstaniu rysunkowego portretu i jego litograficznej reprodukcji, odnajdujemy we współczesnej prasie relacjonującej wieloletni proces wydawniczy Wizerunków polskich. „Tygodnik Petersburski” z 3 maja 1850 donosił, że Maksymilian Fajans wypracował już dotąd na początek 25 portretów z natury…. Wśród wymienionych z nazwiska osób znalazł się również Rafał Hadziewicz. Litografia przedstawiająca malarza – według wykonanego wcześniej rysunku – została wydana w 1857 roku. W tym samym roku „Kurier Warszawski” z 4 sierpnia wzywał abonentów wydawnictwa do odbioru kolejnych zeszytów z wizerunkami i drukowanymi biogramami. O docenieniu malarza przez ówczesne społeczeństwo, poza wydaniem jego portretu, świadczy także zaliczenie go do grona osób, które otrzymały podziękowanie Rządu Królestwa Polskiego za gorliwą służbę, ogłoszone w „Kurierze Warszawskim” z dnia 28 listopada 1857 roku.

Opracował: Marian Gucwa

Bibliografia:

J. Kaczmarczyk, Rafała Hadziewicza twórcze życie. Katalog wystawy monograficznej, Kielce 2016, s. 37-47.