Liber geneseos illustris familie Schidlovicie MDXXXI. Wstęp i wyd. Adam Tytus Działyński.
Parisiis – Kórnik, Typis Crapelet, 1852
Wym.: 41 x 29 cm
MNKI/MBM/26803

Jest to unikatowy panegiryk rodu Szydłowieckich, zawierający genealogię i historię rodu.

Oryginał dzieła był rękopisem na pergaminie ufundowanym przez Mikołaja Szydłowieckiego herbu Odrowąż (1475-1532), podskarbiego wielkiego koronnego, który chciał w ten sposób uwiecznić zasługi swojego rodu dla Rzeczypospolitej. Rękopis ozdobiony był 12 miniaturami przedstawiającymi członków rodu Szydłowieckich wykonanymi około 1532 roku przez Stanisława Samostrzelnika (ok. 1480-1541) malarza i iluminatora.

Na każdym portrecie oprócz członków rodu znajduje się ich godło herbowe i wyobrażenie świętego patrona. Oryginały znajdują się w Bibliotece Kórnickiej PAN.

 
Fot. 2. Stanisław Szydłowiecki herbu Odrowąż, kasztelan radomski
Fot. 3. Zofia Szydłowiecka, druga żona Stanisława, matka Mikołaja i Krzysztofa
Fot. 4. Mikołaj Szydłowiecki, syn Stanisława i Zofii, podskarbi wielki koronny

Wydanie dziewiętnastowieczne dzieła zawdzięczamy Adamowi Tytusowi Działyńskiemu (1796 -1861), założycielowi zbiorów kórnickich, edytorowi i nakładcy. Jego zainteresowania dotyczące rękopisów i druków z zakresu historii i kultury dawnej Polski zrodziły się m. in. pod wpływem porządkowania biblioteki i archiwum rodzinnego. W późniejszym czasie nawiązywał kontakty z antykwariuszami i uczonymi, którzy pomagali mu w gromadzeniu rękopisów i cenniejszych dzieł naukowych. Od początku przyświecała mu idea, aby zgromadzone źródła upowszechniać w opracowaniu. Chciał w ten sposób ożywić studia naukowe.

Od 1829 roku zaczął wydawać zgromadzone źródła, dbając o ich estetykę i staranność wydania.

Liber geneseos illustris familie Schidlovicie wydane zostało w Paryżu w 1852r. i zaopatrzone było w przedmowę w języku łacińskim oraz krótkie biogramy przedstawionych na ilustracjach postaci. Kopie miniatur zostały sporządzone w technice miedziorytniczej przez artystów zagranicznych: J. Caspara, A. Racineta, A. Vieille, A. Féarta. Część rycin wykonana została przez Jana Feliksa Piwarskiego (1794-1859) malarza i grafika.

Fot. 5.
Nagrobek Krzysztofa Szydłowieckiego,
kanclerza wielkiego koronnego
(kolegiata w Opatowie) 

Książka była własnością Władysława Siedleckiego (1911-1998), prawnika, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, autora wspomnień Spojrzenie wstecz. Świadczy o tym ekslibris umieszczony na wewnętrznej stronie okładki. Został on zaprojektowany przez właściciela, a wykonany w technice drzeworytniczej przez Jana Antoniego Gołębniaka (1917-1988), artystę grafika uprawiającego grafikę artystyczną i użytkową oraz książkową i ekslibris. Ekslibris został wykonany w 1953 roku (jego wymiary 84x81 mm).

 Literatura

1. Chyczewska Alina, Kórnicki zbiór graficzny, w: Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej, T. 15, s. 44-45.
2. Michalska-Bracha Lidia, Wijaczka Jacek, Szydłowieccy-pierwsi właściciele miasta I zamku w Szydłowcu, w: Zamek szydłowiecki i jego właściciele, Szydłowiec 1996, s. 63-82.
3. Miodońska B., Miniatury Stanisława Samostrzelnika, Warszawa 1983.
4. Przybyszewski Bolesław, Stanisław Samostrzelnik, w: Biuletyn Historii Sztuki, R.13, 1951, s. 47-87.
5. Puget Wanda, Liber Geneseos Illustris Familiae Schidloviciae, w: Ochrona Zabytków 1999, nr 1, s. 73-82.
6. Siedlecki Władysław, Spojrzenie wstecz, Kraków 1989.