Rydel Lucyan, Dzieje Polski dla wszystkich

Książka w opinii Henryka Mościckiego (autora przedmowy), historyka, profesora Uniwersytetu Warszawskiego i Jagiellońskiego, była pierwszą historią Polski wydaną rok po odzyskaniu niepodległości.

Jej twórcą był Lucjan Rydel (1870–1918), poeta, dramatopisarz i krytyk literacki okresu Młodej Polski. Mimo ukończenia studiów prawniczych, a następnie doktoratu, Rydel nie pracował w zawodzie. Poświęcił się twórczości literackiej, zwłaszcza zagadnieniom z zakresu historii i historii sztuki. Twórczość publicystyczną (artykuły i felietony)  publikował  na łamach gazet warszawskich i krakowskich.

Jego ślub z Jadwigą Mikołajczykówną, córką chłopa z Bronowic, stał się sensacją w krakowskim środowisku. Wydarzenie to stało się kanwą Wesela Stanisława Wyspiańskiego (1869–1907), mocno zakłócając przyjaźń obu artystów. 

Dla Rydla życie na wsi było okresem wytężonej działalności na rzecz podkrakowskich chłopów. Organizowanie odczytów i wykładów oraz przedstawień teatralnych, udzielanie porad w zakresie uprawy sadownictwa i warzywnictwa stało się jego częstym zajęciem. Dużo pisał, jak również  tłumaczył z języków zachodnich dzieła wielkich klasyków.

Do najbardziej znanych jego utworów należą: Zaczarowane koło – baśń dramatyczna, Betlejem Polskie – jasełka, Poezje – wydane z rysunkami Stanisława Wyspiańskiego.

Ostatnim utworem Rydla były Dzieje Polski dla wszystkich, które napisał przed samą śmiercią.

Szatę graficzną wydawnictwa opracował  grafik Jan Bukowski (1873–1943). Książka oprawiona jest w szare płótno. Na pierwszej stronie okładki znajduje się kolorowa naklejka z podziałem na pola, w centrum jest godło Polski orzeł na czerwonym polu, dookoła bogate obramowania w kolorach beżowym, zielonym, czarnym i czerwonym. W dolnej części są inicjały wykonawcy okładki, który był stałym współpracownikiem drukarni Anczyca jako ilustrator. W tym czasie zakład funkcjonował pod nazwą Drukarnia W.L. Anczyca i Spółki, gdyż w 1902 roku Wacław Anczyc wszedł w spółkę z firmą wydawniczą Gebethner i Wolf z Warszawy.

Jan Bukowski uprawiał malarstwo olejne i akwarelę, projektował meble, witraże, ale najbardziej zasłużył się w dziedzinie grafiki książkowej. Długi czas pracował jako kierownik artystyczny Drukarni Uniwersyteckiej w Krakowie.

Był twórcą bardzo płodnym. Zdobił książki, kalendarze, projektował afisze, ekslibrisy i wydawnictwa akcydensowe. Cechą grafiki książkowej Bukowskiego była dbałość o szatę typograficzną i graficzną. Obok Stanisława Wyspiańskiego przyczynił się najbardziej do odrodzenia książki polskiej w okresie Młodej Polski.

Publikację zakupiono do zbiorów biblioteki muzealnej w latach 70. ubiegłego stulecia. Jej wcześniejszym właścicielem  był Tadeusz Bodakiewicz (pieczątka tuszowa), w okresie międzywojennym członek Rady Wojewódzkiej Polskiego Związku Łowieckiego, z zamiłowania hodowca gołębi.

Obecnie wydawnictwo jest prezentowane (do 31 stycznia 2019) w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich na wystawie Biel, Czerwień, Braterstwo związanej ze 100-leciem odzyskania niepodległości przez Polskę.

Literatura

1.Dużyk J., Rydel Lucjan Antoni Feliks, w: Polski słownik biograficzny , T. XXXIII, Wrocław et al., 1991–1992.

2. Ryszkiewicz R., Exlibris polski, Warszawa 1959.
3. Sowiński J., Sztuka typograficzna Młodej Polski, 1982.
4. Studia z dziejów drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1974.

oprac. Bogusława Skrzypczak