Komplet trzech medali

Komplet trzech medali: 13. rocznica pontyfikatu Jana Pawła II
Autor: Enrico Manfrini
Watykan, 1991
Producent: Mennica w Watykanie
złoto, srebro, brąz,
śr. 44 mm
22 karaty, 54 g, próba złota 917
38 g, próba srebra 986
MNKi/N/2731–2733
Dar Jana Pawła II

Z okazji 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II, przypadającej 18 maja, prezentujemy komplet medali, będący darem papieża. Podczas czwartej pielgrzymki do Polski, Jan Paweł II odwiedził Muzeum Narodowe w Kielcach 3 czerwca 1991 roku. Będąc oprowadzanym przez dyrektora Alojzego Obornego, zwiedził wówczas zabytkowe wnętrza głównej siedziby muzeum, czyli Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich oraz specjalnie przygotowaną ekspozycję filatelistyczną „Totus Tuus”. Na zakończenie wizyty podarował do zbiorów muzealnych komplet trzech medali, autorstwa włoskiego rzeźbiarza Enrico Manfriniego (1917–2004). Najbardziej znane prace artysty to monumentalne drzwi i portale świątyń, jak Uwielbienie Marii (La Porta della Glorificazione di Maria) w katedrze w Sienie, czy Święta Brama (Porta Santa) rzymskiej bazyliki św. Pawła za Murami. Enrico Manfrini był również wybitnym medalierem.

Prezentowany komplet medali został wybity z okazji 13. rocznicy pontyfikatu Jana Pawła II. Mennica watykańska wyemitowała zaledwie 900 egzemplarzy. Komplet, znajdujący się w kolekcji numizmatycznej Działu Historii, jest oznaczony numerem „039/900”, co poświadcza certyfikat wydany przez Sekretariat Stanu Państwa Watykańskiego. Jest więc jednym z pierwszych. Medale w złocie, srebrze i brązie posiadają identyczny rysunek awersu i rewersu, charakteryzują się starannością wykonania. Na awersie artysta sportretował papieża w stroju pontyfikalnym, w mitrze i paliuszu. W otoku widnieje inskrypcja: JOANNES PAULUS II P.[ontificatus]M.[ariae] ANNO XIII (JAN PAWEŁ II PONTYFIKAT MARYJNY ROK XIII). Pod wizerunkiem papieża medalier umieścił sygnaturę: E. Manfrini. Centralną część rewersu wypełniają dwa herby, umieszczone na panopliach, stanowiących skrzyżowane klucze św. Piotra, przewiązane sznurem i zwieńczone tiarą. Z lewej herb papieża Leona XIII – tarcza podzielona pasem, na niej drzewo cyprysowe, w górnej części gwiazda, u dołu zaś kwiaty lilii, umieszczone po bokach drzewa. Obok herb Jana Pawła II – na tarczy krzyż łaciński, a pod belką poprzeczną litera M, oznaczająca Marię. W otoku napis: RERUM NOVARUM CENTESIMUS ANNUS (RZECZY NOWYCH SETNA ROCZNICA). Inskrypcja jest odwzorowaniem tytułów encyklik: Leona XIII – Rerum novarum i Jana Pawła II – Centesimus annus, ogłoszonej 1 maja 1991 roku, w 100. rocznicę Rerum novarum.

Pod herbem Leona XIII wybite są oznaczenia rodzaju metalu i próby (w wersji ze złota i srebra), a poniżej herbu Jana Pawła II widnieje sygnatura mennicy. Dodatkowo na rancie medali umieszczona jest inskrypcja z numerem seryjnym: E CIVITATE VATICANA 039/900. Medale przechowywane są w etui, ozdobionym herbem papieskim.

Opracował dr Paweł Grzesik

Bibliografia:

Kosiński T.A., Komplet medali papieskich, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 2010, t. 25, s. 325–327.

Kosiński T.A., Nowe nabytki w latach 1989–1992. Dział Numizmatyczny, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 1995, t. 18, s. 204–303.