Biała kapliczka

Biała kapliczka
1976,
collage, deska,
61 x 40,2 x 4,5,
zakup 1985

Władysław Hasior (1928–1999) naukę rozpoczął w Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem pod kierunkiem Antoniego Kenara. Studiował na ASP w Warszawie u Mariana Wnuka (dyplom obronił w 1958), a także w pracowni Ossipa Zadkine’a we Francji. Wykładowca w PWSSP we Wrocławiu, twórca wielu pomników. Mimo swej wyjątkowej na naszym gruncie oryginalności doceniany przez większość polskich krytyków i historyków sztuki, znany na świecie, choć nie jako prekursor mimo artystycznego pionierstwa. Odrzucając racjonalizm i wykalkulowanie renesansu, zwrócił się ku sztuce, jak sam podkreślał, autentycznie plebejskiej, niezafałszowanej i szczerej, emocjonalnej, tej do „pozarozumowego ODCZUWANIA”, odwołującej się do romantycznej i ludowej polskiej wyobraźni, z założenia symbolicznej, bo przenoszącej pokłady treści i konotacji. Będąc prekursorem pop-artu jako sztuki wykorzystującej rekwizyty XX-wiecznej cywilizacji, połączył ją z materiałowym ascetyzmem art brut i arte povera (sięgał głównie po przedmioty wynajdywane na różnego rodzaju wysypiskach) i wyposażył w eschatologię i sentymentalizm (jak konstatował Maciej Gutowski), o których zachodniemu pop-artowi nawet się nie śniło. Według Hasiora „chodzi o ruch wyobraźni, o ścieranie się poglądów – sam eksponat nie musi być arcydziełem – wystarczy, że jest skuteczną płaszczyzną do ćwiczenia naszej wspólnoty wyobraźni (...) chodzi o emocjonalne, a nie realistyczne widzenie rzeczywistości”. „Dla mnie bardzo cenną cechą ryzykownych koncepcji artystycznych jest to, że ich efekty (…) spełniają świetnie funkcję dezynfekcji w poglądach”. Roger de Neef o Hasiorze: „Bunuel przestrzennego montażu przedmiotowego”.

Oprac. Iwona Rajkowska

Wystawy:

Interart 85, Poznań; Współczesne malarstwo polskie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach, MNKi 1998/1999.

Bibliografia:

Oborny A., Nabytki artystyczne w latach 1985–1986, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 1992, t. 16, s. 324–325.

Rajkowska I., Współczesne malarstwo polskie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach / The Polish Contemporary Painting at the National Museum in Kielce, Kielce 2007, poz. kat. 61, s. 140–141.

Władysław Hasior – rozmowa z Redakcją, „Projekt” 1981, nr 2, s. 30–32 oraz „Projekt” 1988, nr 4, s. 7–9.