Szkocki gajowy

Szkocki gajowy
The Scotch Gamekeeper
Frederick Stacpoole (1813–1907) – grafik
Richard Ansdell (1815–1885) – malarz
Henry Graves (1806–1892) – wydawca
Londyn, 1858
technika mieszana (mezzotinta, miedzioryt, akwatinta), papier
wym. 78 x 64 cm
sygn. śr. pod tytułem: London, Published by Henry Graves et comp., July 1^st 1858

Ta wysokiej klasy rycina z epoki wiktoriańskiej stanowi pendant do pracy zatytułowanej The English Gamekeeper (Angielski gajowy). Grafiki zostały wykonane na podstawie obrazów, uznanego angielskiego malarza Richarda Ansdella, zaprezentowanych po raz pierwszy na wystawie w Akademii Królewskiej w Londynie w 1855 roku.

Richard Ansdell urodził się w Liverpoolu w 1815 roku. W wieku 21 lat rozpoczął studia artystyczne w rodzinnym mieście. Od 1847 roku rezydował w Londynie, gdzie od 1840 regularnie, z dużym powodzeniem, wystawiał swoje obrazy w Royal Academy, a od 1846 roku również w British Institution. Uprawiał przede wszystkim malarstwo animalistyczne i rodzajowe, rzadziej portretowe. Był jednym z tych artystów, których twórczość została niemal natychmiast zaakceptowana przez ogół społeczeństwa. Jednakże koncentracja na zaspokajaniu gustów potencjalnych nabywców, zepchnęła go niejako do roli artysty komercyjnego, który malował bezbłędnie pod względem technicznym, ale dość powierzchownie. Potwierdza to fakt, że sprzedał aż 180 swoich obrazów, z czego 149 wystawił wcześniej w Royal Academy (co niewątpliwie podniosło ich wartość). W roku 1870 został członkiem Royal Academy. Zmarł 20 kwietnia 1885 roku.

Obrazy, które zostały zreprodukowane, należą do dojrzałych prac Ansdella, ze szczytowego okresu jego twórczości, kiedy otrzymał m.in. złoty medal na międzynarodowej wystawie w Paryżu w 1855 roku.

Tematyka łowiectwa, motyw dzikiej przyrody i gór zagościły na obrazach artysty w odpowiedzi na modę zapoczątkowaną w Anglii przez twórczość Sir Waltera Scotta (autora powieści Rob Roy). Ta romantyczna fascynacja folklorem, stylem życia górali oraz krajobrazem szkockim utrzymywała się jeszcze długo po śmierci powieściopisarza.

Richard Ansdell podzielał Scottowskie wyobrażenie szkockich górali, jako krzepkich mężczyzn wiodących szlachetne i romantyczne życie, które dalekie było od zepsucia uprzemysłowionego świata. Na obrazie uchwycił szkockiego gajowego palącego fajkę i odpoczywającego po udanym polowaniu na łonie natury w otoczeniu psów (szkockiego i irlandzkiego setera) i zdobytej zwierzyny (zajęcy i ptactwa).

Obydwa malowidła przypadły do gustu szerokiej publiczności. Wykonywano rozmaite ich kopie zarówno olejne, jak i graficzne. Co więcej, największa angielska manufaktura tapiserii i dywanów: John Crossley & Sons Ltd. wykonywała w latach 60. XIX wieku tapiserie wzorowane na obrazie The English Gamekeeper.

Reprodukcje graficzne przygotowała drukarnia znanego londyńskiego wydawcy Henry’ego Gravesa (1806–1892). Do wykonania matryc zatrudnił on wybitnego rytownika, specjalizującego się w kopiach najpopularniejszych obrazów epoki wiktoriańskiej – Fredericka Stacpoole’a (1813–1907), członka Akademii Królewskiej. Większość rycin Stacpoole’a, podobnie jak prezentowane, została wykonaną techniką mieszaną, często stosowaną przez grafików angielskich w połowie XIX wieku. Metoda ta polegała na łączeniu w jednej pracy kilku technik wklęsłodruku: miedziorytu, mezzotinty oraz technik trawionych.

Angielski gajowy
The English Gamekeeper
Frederick Stacpoole (1813–1907) – grafik
Richard Ansdell (1815–1885) – malarz
Henry Graves (1806–1892) – wydawca
Londyn, 1858
technika mieszana (mezzotinta, miedzioryt, akwatinta), papier
wym. 78 x 64 cm 
sygn. śr. pod tytułem: London, Published by Henry Graves et comp., July 1^st 1858

Oprac. Małgorzata Osobińska

Bibliografia:

Benezit Dictionary of British Graphic Artists and Illustrators, Oxford 2012, s. 38–40.

Walford E., Representative men in Literature, Science, and Art, Oxford 1868.

https://www.britishmuseum.org/collection/object/P_1921-0616-7