Garncarz przy pracy

Garncarz przy pracy
Helena Kaczmarska
Denków (dziś w granicach Ostrowca Świętokrzyskiego), 1961
glina
wys. 13,5, szer. 13,3, głęb. 12 cm
MNKi/E/5229

Garncarz przy pracy to jedna z 33 ceramicznych figurek Heleny Kaczmarskiej, które znajdują się w kolekcji Działu Sztuki Ludowej. Artystka ukazała temat niewątpliwie bliski jej sercu, gdyż garncarzem był jej mąż, a ona i trzy córki chętnie lepiły z gliny ptaszki oraz niewielkie figurki przedstawiające ludzi i zwierzęta. 

Ceramiczna rzeźba nie jest duża, gdyż ma zaledwie 13,5 centymetra wysokości. Kompozycję wyznaczają dwie ławy ustawione pod kątem prostym. Na jednej z nich siedzi garncarz zajęty wytaczaniem naczynia na kole, a obok niego leżą kawałki wyrobionej gliny. Po lewej stronie mężczyzny widać duże naczynie, które być może służyło do przetrzymywania wody, gdyż glina i ręce garncarza powinny być podczas pracy mokre. Na drugiej ławie stoi gotowy wytwór. Nim jednak będzie można z niego korzystać minie jeszcze trochę czasu. W pierwszej kolejności trzeba było naczynia poddać procesowi suszenia, co trwało od 3 do 7 dni. Dopiero później należało je wstawić do pieca i poddać wypalaniu. Jeśli na powierzchnię dodatkowo nakładano szkliwo, to proces wypału przeprowadzano ponownie w temperaturze do 1300 stopni. Rzeźba Heleny Kaczmarskiej w całości pokryta jest szkliwem w kolorze żółtym i brązowym.

Karczmarska Helena (1910–1992)

Ukończyła trzy klasy szkoły podstawowej. Od dziecka razem z ciotką robiła kwiaty z bibuły, wycinanki oraz ozdobne pająki. Jako dwudziestolatka wyszła za mąż. Wraz z mężem Stanisławem utrzymywała się wyłącznie z garncarstwa. Rzeźbą w glinie zajmowała się od 1932 roku. Obok pojedynczych figurek i wielopostaciowych kompozycji ilustrujących wiejskie sceny rodzajowe lepiła ptaszki i kropielniczki. Jej prace są w zbiorach Muzeów Etnograficznych w Warszawie, Krakowie, Łodzi oraz Muzeum Narodowego w Kielcach. 

Oprac. Anna Latos-Paryska