Polepa

miejsce odkrycia: Grzegorzowica, pow. ostrowiecki

chronologia: nieokreślona
3–8,5 x 4,8–10,5 cm
MNKi/A/98/1

Polepa należy do grupy jednych z najliczniej występujących źródeł archeologicznych rejestrowanych w trakcie wykopalisk. Materiał ten można opisać jako glinę wypaloną w niskiej temperaturze, przez co jest stosunkowo delikatnym i kruchym przedmiotem, zwykle o ceglastej lub żółtej barwie. W zależności od kontekstu do jej wytworzenia mogło dojść w sposób zamierzony lub przypadkowy.

Jako przykład celowego wytworzenia polepy przez człowieka można podać chęć utwardzenia powierzchni, zwiększając w ten sposób jej odporność. Świadectwa takich działań rejestrowane są na licznych stanowiskach związanych z epoką neolitu i wiązane były z przygotowaniem jam zasobowych, pełniących funkcję spichlerzy. W wykopanej w utworach gliniastych lub lessie jamie rozpalano ognisko, co prowadziło do wypalenia ścian jamy, przez co stawały się one trwalsze.

O wiele częściej spotykamy fragmenty polepy, które powstały w sposób niezamierzony poprzez wypalenie gliny, np. w trakcie pożarów, co niejednokrotnie prowadziło do utraty części lub całego dobytku. Świadectwem właśnie takich nieszczęśliwych wydarzeń jest zgromadzona w naszych zbiorach polepa pochodząca z miejscowości Grzegorzowice. Pierwotnie była to glina, którą, w celu polepszenia właściwości, wymieszano z sieczką roślinną oraz plewami. Następnie tak przygotowaną masą oblepiono drewniane konstrukcje budynków, o czym świadczą zachowane na jej powierzchni odciski drewnianych konstrukcji. Konstrukcja ta następnie uległa zniszczeniu w trakcie pożaru, czego świadectwem jest znajdująca się w zbiorach naszego Muzeum przepalona glina.

Oprac. dr Beata Polit