Dzieje Królestwa Polskiego

Schmidt F.A., Dzieje Królestwa Polskiego krótko lat porządkiem opisane, Na ięzyk Polski przełożone, poprawione i przydatkiem Panowania Augusta III pomnożone

Warszawa, nakładem Michała Grela J.K. Mci, 1766

MNKi/MBM/SI16918

Friedrich August von Schmidt (1734–1807) był urzędnikiem saskim. Przez kilka lat przebywał w Warszawie. W celu poznania historii Polski, zachęcony do badań przez biskupa Józefa Andrzeja Załuskiego, często korzystał z księgozbioru biblioteki Załuskich. Efektem tych studiów była książka Abrégé chronologique de l`histoire de Pologne, wydrukowana w języku francuskim w 1763 roku w Dreźnie. Historia obejmowała dzieje Polski wraz z Wielkim Księstwem Litewskim do śmierci Augusta II.

W 1766 roku ukazał się w Warszawie przekład tego dzieła na język polski, przetłumaczony przez księdza Jana Albertrandiego (1731–1808).

Strona tytułowa wydawnictwa została wykonana drukiem dwukolorowym.

Treść ułożono w tabelach chronologicznie według panujących.

W wydawnictwie znajdują się dwie ryciny wykonane techniką miedziorytu przez drezdeńskiego rytownika M. Keyla, rysunki do nich przygotował Antoni Albertrandi (1732–1795).

Jedna z rycin oraz dedykacja zostały poświęcone, przez nakładcę Michała Grölla (1722–1798), księciu Adamowi Czartoryskiemu (1734–1823).

„Wielkie zatym potyka mię szczęście, kiedy przez ofiarowanie tego dzieła, zdarza mi się naypomyślnieysza pogoda oddania powinnego hołdu nieoszacowanym Waszey Książęcej Mci cnotom i przymiotom […]”.

Starodruk był własnością Jana Saskiego, o czym świadczy odręczny wpis: „Właściciel tej Xiążki Saski”.

Jan Saski (1810–1868) był wieloletnim dzierżawcą Rudy Zajączkowskiej. W młodości uczestniczył

w powstaniu listopadowym. W czasie powstania styczniowego współpracował z władzami insurekcji, przekazując żywność, leki, często dając powstańcom schronienie. Za te działania został aresztowany przez władze rosyjskie i osadzony w więzieniu kieleckim. Jan Saski był mężem Józefaty z Żeromskich, ciotki Stefana Żeromskiego.

W 1910 roku starodruk został przekazany przez kolejnego właściciela Bolesława Markowskiego do zbiorów biblioteki Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

Bolesław Markowski (1862–1936), prawnik, ekonomista, wiceminister skarbu, działał w licznych stowarzyszeniach m.in. Polskim Towarzystwie Krajoznawczym, oddział w Kielcach.

Bibliografia:

Kowalczyk J., Jan Saski (1810–1868), http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/index.php?id=l12 (dostęp: 26.07.2022).

Ruszkowska M., Szabat B., Markowski Bolesław, w: Świętokrzyski słownik biograficzny, t. 2 1795–1918, Kielce 2009, s. 316–317.

Wołoszyński R.W., Schmidt (von Schmid) Friedrich August, w: Polski słownik biograficzny, t. 35, Warszawa–Kraków 1994, s. 540–541.