List Komitetu Budowy Pomnika Adama Mickiewicza

ListList Komitetu Budowy Pomnika Adama Mickiewicza do Franciszka Szaniora
1 lipca 1899
list, papier, atrament, druk
28 x 22 cm
MNKi/S/798

 

Henryk Sienkiewicz był inicjatorem budowy pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie. Pisarz został wiceprezesem Komitetu, który w tym celu powołano. Odsłonięcie monumentu zaplanowano na 24 grudnia 1898 roku. Przypadała wówczas 100. rocznica urodzin wieszcza. O tym, jak duże znaczenie miała ta sprawa dla autora Trylogii, świadczy fakt, że przeniósł on własne obchody jubileuszowe na „czas pomickiewiczowski”. Tymczasem z ogromnym zaangażowaniem koordynował cały projekt. Z jego inicjatywy wykonanie pomnika powierzono Cyprianowi Godebskiemu. Niezbędne fundusze – 200 tysięcy rubli – zebrano w ciągu zaledwie trzech miesięcy. Pomnik usytuowano przy jednej z najważniejszych ulic Warszawy – przy Krakowskim Przedmieściu. Jego odsłonięcie i związany z nim program uroczystości, który zaakceptowały pierwotnie władze carskie, został ostatecznie unieważniony. W dniu odsłonięcia dostępu do pomnika broniły kordony policji i wojska, zakazano zbiorowego przemarszu oraz przemówień obu prezesów – księcia Michała Radziwiłła i Sienkiewicza. Ograniczona do minimum uroczystość przebiegała w głębokiej, ale wymownej ciszy skupionych tłumów.

List, który zachował się w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach, zawiera podziękowanie Komitetu dla Franciszka Szaniora, któremu powierzono urządzenie skweru wokół pomnika. Szanior był też twórcą ogrodu botanicznego i Saskiego w Warszawie. Ponadto urządził park wokół pałacyku w Oblęgorku ofiarowanego Sienkiewiczowi w 1900 roku.

List składa się z dwóch kart papieru w linię, z których tylko jedna została zapisana. Zawiera w górnej części nadruk Komitetu oraz datę: „Warszawa d. 1 lipca 1899 r.”. Tekst, pisany czarnym atramentem, zaczyna się od nagłówka: „Do W Pana Franciszka Szaniora / Starszego Ogrodnika miasta Warszawy”. Pod treścią listu widnieją dwa podpisy – wiceprezesa Sienkiewicza i członka-sekretarza Komitetu Zygmunta Wasilewskiego.

 

Oprac. Łukasz Wojtczak

Powrót