Targ

Eugeniusz Brożek (1947–2021)
1985
olej, płótno
75,5 x 101,5 cm
MNKi/E/5081

Dni targowe były dla mieszkańców dawnej wsi ważnym wydarzeniem. Można było wtedy zakupić wszystkie potrzebne rzeczy, sprzedać nadwyżki własnych plonów, a także poplotkować i posłuchać o tym, co wydarzyło się u bliższych i dalszych sąsiadów. Sprzedawcy głośno zachwalali swój asortyment i zachęcali do zakupów, a dobicie targu zwykle przypieczętowywano uściskiem dłoni. Z takich drobnych scenek składa się wyjątkowo barwny obraz Targ Eugeniusza Brożka. Nad placem targowym, ogrodzonym drewnianym płotem, górują dwie duże jabłonie z pomarańczowo-czerwonymi owocami. Na pniu drzewa, znajdującego się po lewej stronie kompozycji, przytwierdzona jest tabliczka informująca, że targ odbywa się we wtorki i w soboty. Sprzedający i kupujący zajmują prawie całą powierzchnię placu. Przyglądając się uważnie, dostrzeżemy czerwony traktor z przyczepką wypełnioną po brzegi główkami zielonej kapusty, tuż obok ktoś oferuje z drewnianego wozu dwa prosięta, a w pobliżu stoją inne zwierzęta: biały koń, byk i krowa. Nieco dalej ktoś prowadzi owieczkę na sznurku, a dwie idące kobiety niosą gęsi. Na straganach nie brakuje narzędzi jak kosy, widły, grabie, ubrań, beczek i drewnianych zabawek.  

Wszystkie elementy na obrazie zostały obwiedzione czarnym konturem, co jest znakiem rozpoznawczym większości prac Eugeniusza Brożka. Choć artysta nigdy nie przywiązywał uwagi do perspektywy i nie zważał na zachowanie właściwych proporcji między poszczególnymi elementami, to jednak olbrzymia wrażliwość malarska i śmiałe zestawienia kolorystyczne sprawiają, że nie dostrzegamy tych nieprawidłowości, a zachwycamy się nastrojem i poetyką pracy.  

Jak sam mówił, najchętniej ukazywał wieś, jaką zapamiętał z czasów dzieciństwa – „Każdy z nas chętnie wraca do czasów młodości, beztroskich lat dzieciństwa. Maluję wieś taką, jak była dawnej, gdy nie było traktorów i innych maszyn. Taka najbardziej mi się podoba”.

Eugeniusz Brożek (1947–2021)

Twórca zaliczany jest do głównych przedstawicieli malarstwa naiwnego w Polsce. Urodził się we wsi Przełaj w gminie Sędziszów. Po ukończeniu szkoły podstawowej wyjechał do Sosnowca, gdzie uczył się w szkole górniczej, a potem przez trzy lata pracował w kopalni. W 1976 roku wrócił w rodzinne strony i osiadł na stałe w Sędziszowie. Podjął pracę w fabryce kotłów, a po kilku latach znalazł zatrudnienie na kolei, na której pracował jako konduktor, a później kierownik pociągu. W 1981 roku po raz pierwszy zaprezentował swoje obrazy na V Przeglądzie Plastyki Nieprofesjonalnej w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach, gdzie otrzymał II nagrodę za pełen uroku pejzaż zimowy. W 1983 roku został przyjęty do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Laureat Nagrody im. Oskara Kolberga (2006), odznaczony również srebrnym medalem Gloria Artis.

Oprac. Anna Latos-Paryska