Święta Rodzina

Marian Porada (1938–2012)
Sędziszów, 2007
płyta paździerzowa
48 x 47 cm
MNKi/E/5460

W zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach znajduje się 29 prac rzeźbiarskich Mariana Porady oraz  dwa obrazy namalowane na płycie paździerzowej. Jednym z nich jest Święta Rodzina. Temat ten jest bardzo popularny wśród twórców ludowych i chętnie podejmowany zarówno przez malarzy, jak i rzeźbiarzy. Często inspiracją dla artystów były fabryczne obrazy dewocyjne zwane oleodrukami, które nabywano u obwoźnych handlarzy. Cieszyły się one dużym powodzeniem, gdyż nie były drogie i zwykle przez długie lata zdobiły ściany w domach, a nawet przekazywano je z pokolenia na pokolenie. Marian Porada prawdopodobnie zainspirował się reprodukcją słynącego z cudów obrazu z sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu. Oczywiście artysta nie starał się wykonać kopii, a tylko zachował ogólny układ kompozycyjny. Dzieło zostało podzielone na dwie strefy. W dolnej, zaznaczonej na zielono, widoczna jest Maria, Józef i Jezus, którzy, trzymając się za ręce, patrzą w kierunku widza. Na ich głowach, zgodnie z pierwowzorem, artysta umieścił wysokie korony zwieńczone małymi krzyżykami. Święty Józef, jak w większości przedstawień, w lewej dłoni trzyma lilię, która jest symbolem czystości. Górna część obrazu to strefa niebiańska pokryta barwą niebieską, na tle chmur widnieją Bóg Ojciec z rozłożonymi rękoma i biała gołębica. Wszystkie postacie namalowano w dużym uproszczeniu w konwencji naiwnej. Kolory nałożone zostały płasko, bez podkreślenia modelunku światłocieniowego. W prawym dolnym rogu artysta umieścił datę ukończenia obrazu: 24 stycznia 2007 oraz swój podpis wykonany drukowanymi literami. Całość kompozycji zamknięto namalowaną wzdłuż krawędzi ramką.

Marian Porada urodził się w 1938 roku w Moczydle koło Miechowa. W wieku 16 lat wyjechał z rodzinnego domu, gdyż musiał zacząć zarabiać na życie. Pracował jako tkacz, górnik, a także zajmował się rolnictwem i murarką. W wojsku zdobył zawód kierowcy, w którym pracował aż do emerytury. Rzeźbił od 1968 roku w drewnie i kamieniu. Obok tematów o treści religijnej przedstawiał sceny rodzajowe z życia wsi, zwierzęta oraz postacie z legend. Od 2003 roku próbował swych sił także w malarstwie. Od 1971 roku należał do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Zmarł w 2012 roku.

Oprac. Anna Latos-Paryska