Gruchawka - mój ślub

Gruchawka – mój ślub
Tadeusz Żak (1925–1998)
1993
płótno, olej
78 x 69 cm

Wstąpienie w związek małżeński to ważne wydarzenie zarówno dla państwa młodych, jak i ich rodzin. Nie inaczej było w przypadku Tadeusza Żaka, który w 1951 roku stanął na ślubnym kobiercu i właśnie ten dzień uwiecznił na płótnie. Zrobił to wprawdzie ponad czterdzieści lat później, ale można śmiało wysnuć wniosek, że miło wspominał tamten czas. W centrum kompozycji, na tle odświętnie przystrojonej chałupy panny młodej, artysta umieścił siebie i swoją żonę Irenę. Obok pana młodego stoją jego brat Gienek oraz matka Ireny – Julia Ściwiarska. Zgodnie z tradycją na uroczystości nie mogło zabraknąć muzykantów – skrzypka i harmonisty, którzy umilali czas skocznymi melodiami. Na drodze widać ozdobiony kwiatami wóz i siwego konia w paradnej uprzęży oraz gości, którzy podążają do domu weselnego. Poniżej można dostrzec domostwo Tadeusza Żaka oraz domy sąsiadów, wokół których pasą się krowy, owce oraz biegają koty i psy. Na dole, wzdłuż niewielkiego strumyka, bawią się dzieci i fruwają białe gęsi. Artysta poświęcił też wiele uwagi otoczeniu, które zdominowane jest przez łąki usiane kobiercami z kwiatów oraz kwitnące drzewa. Kompozycja została zamknięta ozdobną ramką złożoną z zielonych gałązek i rytmicznie rozmieszczonych czerwonych kwiatów. Malarz często stosował ten zabieg, wierząc, że taka ramka upiększa obraz.

Tadeusz Żak urodził się 25 czerwca 1925 roku w Gruchawce koło Kielc. Zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich malarzy i rzeźbiarzy z kręgu sztuki naiwnej. Pierwsze obrazy tworzył plakatówkami i bejcami, od 1980 roku zaczął używać farb olejnych. Jak sam podkreślał, malował wyłącznie z wyobraźni. Najchętniej podejmował tematy ukazujące życie codzienne wsi i motywy religijne. Zmarł 24 września 1998 roku.

Oprac. Anna Latos-Paryska