Radioodbiornik "Pionier" U3

Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Urządzeń Radiowych – T6
Polska, Dzierżoniów, 1954–1956
drewno, metal, szkło, bakelit
wys. 25,4, szer. 38,4 cm
dar Henryka Pieczula
MNKi/H/4810

„Pionier” był pierwszym polskim odbiornikiem radiowym produkowanym seryjnie po II wojnie światowej. Różne jego modele powstawały w dolnośląskim Dzierżoniowie od roku 1948 do drugiej połowy lat 50. Odbiornik był przystosowany do zasilania z sieci prądu stałego i przemiennego – stąd oznaczenie U, czyli uniwersalny. W 1957 roku fabryka zmieniła nazwę na Diora.

Prezentowany model posiada obudowę typu DR-3 w postaci klejonej skrzynki z lakierowanego drewna. W lewej części znajduje się okno głośnika z osłoną w formie tkanego materiału i dwóch poziomych listew. W prawej części jest kwadratowa skala ze wskazówką i naniesionym zieloną farbą na szkle zakresem fal oraz nazwami miast, w tym stolic: Boegrad, Bruxelles, Bucuresti, Budapest, Istambul, London, Luxembourg, Moskwa, Paris, Praha, Roma, Sofia, Stockholm, Tiranë, Warszawa, Wien. Wśród miejscowości widnieje również Stalinogród, jaką to nazwę nosiły Katowice w latach 1953–1956. Ponieważ audycje takich rozgłośni jak Radio Wolna Europa były dobrze słyszane w pasmach krótkich 16 i 25 m, to w produkowanych w tych właśnie latach radiach odbieralność w zakresie fal krótkich była możliwa jedynie w pasmach od 31 do 51 m – jak na widocznej skali.

Głośnik i skala wyodrębnione są kompozycyjnie za pomocą malowanych na czarno listewek o zaokrąglonych krawędziach. Poniżej skali znajdują się dwa okrągłe pokrętła bakelitowe – z lewej wyłącznika i regulacji głośności oraz z prawej zakresów fal (wewnętrzne) i strojenia (zewnętrzne). Funkcję podstawki odbiornika spełnia drewniana listwa. Do odsłuchania audycji konieczna była antena, której gniazdo umieszczono na tylnym panelu, podobnie jak przełącznik napięcia sieci w zakresie dwóch wartości: 125 V i 220 V.

Oprac. dr Paweł Grzesik