Dyplom nadania Muzeum Świętokrzyskiemu tytułu Muzeum Narodowego

Minister Kultury i Sztuki
Spółdzielnia Pracy „Introdruk”
Polska, Warszawa, 15.10.1975
papier czerpany, skóra, sznur
wys. 42, szer. 29,1 cm
MNKi/H/4469

 Dnia 15 października 1975 roku Muzeum Świętokrzyskie zyskało tytuł Muzeum Narodowego. Aktem prawnym w tej mierze było Zarządzenie ministra kultury i sztuki nr 67. W kolekcji historycznej Muzeum znajduje się ozdobny dyplom stanowiący o tym wydarzeniu. Posiada on formę teki, wewnątrz której znajduje się pojedyncza karta papieru czerpanego o treści:

Minister Kultury i Sztuki w uznaniu zasług Muzeum Świętokrzyskiego w Kielcach dla rozwoju nauki i kultury polskiej oraz wielkiego znaczenia tej placówki nadaje jej tytuł Muzeum Narodowego.

U dołu widnieje odręczny podpis ministra Józefa Tejchmy.

Na to wyróżnienie złożyła się praca kilku pokoleń kieleckich muzealników, bogata tradycja i wartościowe kolekcje, a istotnym elementem na drodze do uzyskania tego tytułu było także przejęcie od Wojewódzkiej Rady Narodowej zespołu dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich w roku 1971. Znaczenie tego faktu podkreślał wówczas prof. Stanisław Lorentz – dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie:

Ten pałac i zabytkowe otoczenie, w którym się znajduje, to jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce. […] To prawdziwie królewskie wnętrza i dlatego wiążą się ze sobą w mej wyobraźni trzy zamki: Wawel, Zamek Kielecki i Zamek w Warszawie, i wzajemnie się dopełniają, dając obraz polskiej historii i kultury na przestrzeni 1000 lat. Otwarcie w tym gmachu Muzeum to wielkie wydarzenie, bo na tak bardzo polskiej ziemi, wzruszającej swą polskością, w Górach Świętokrzyskich, z Puszczą Jodłową, na ziemi o wielkich tradycjach walk o wolność i sprawiedliwość, od czasów dawnych, aż po najnowsze, po ostatnią wojnę, na ziemi, która ukształtowała gorące serce Stefana Żeromskiego – powstała ważna placówka kulturalna, która ma do wypełnienia duże zadania naukowe, wychowawcze i oświatowe.

Uroczystość oficjalnego nadania Muzeum Świętokrzyskiemu tytułu Muzeum Narodowego odbyła się w pałacu 20 listopada – dokładnie w 50. rocznicę śmierci Stefana Żeromskiego. Reprezentacyjna Izba Stołowa Górna zapełniła się wówczas gośćmi, wśród których znaleźli się także: prof. Kazimierz Michałowski, wicedyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, oraz prof. Jerzy Szablowski, dyrektor Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Spotkanie otworzył gospodarz placówki, dyrektor Alojzy Oborny, podkreślając długą tradycję pracy kieleckich muzealników, mającą swój początek w roku 1908, a także jakość zbiorów, dorobek naukowy i współpracę z innymi muzeami.

Prezentowany akt uroczystego nadania godności Muzeum Narodowego odczytał wiceminister kultury i sztuki Józef Fajkowski – ludowiec, przyszły współtwórca i dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. Składając gratulacje, prof. Michałowski oświadczył, że Muzeum Narodowe w Warszawie – pragnąc uczcić to doniosłe wydarzenie – przekazuje na własność Muzeum Narodowemu w Kielcach XVII-wieczną tapiserię Święta Rodzina na tle pejzażu ogrodowego. W kolekcji historycznej znajduje się także akt przekazania, dokumentujący ten fakt. Widnieją na nim podpisy Stanisława Lorentza i Kazimierza Michałowskiego.

W treści tego listu oraz w wystąpieniach podkreślano, że data spotkania nie jest przypadkowa. Wiązała się z Ogólnopolskimi Dniami Żeromskiego, obchodzonymi z powodu wspomnianej wyżej rocznicy. Z kolei spółdzielcze Zakłady Wytwórcze „Społem” w Kielcach podarowały do zbiorów obraz Tytusa Czyżewskiego Pejzaż. Uroczystość zakończyło zwiedzanie zabytkowych wnętrz pałacu i koncert kwartetu Państwowej Filharmonii im. Oskara Kolberga w Kielcach.

Oprac. dr Paweł Grzesik

Bibliografia

List przekazujący Muzeum Narodowemu w Kielcach arras „Święta Rodzina na tle krajobrazu ogrodowego”, Polska, Warszawa, 20.11.1975, MNKi/H/4473.

Oborny A., Kronika muzealna 1975, „Rocznik Muzeum Narodowego w Kielcach” 1977, t. 10, s. 513–570.

Przemówienie prof. Stanisława Lorentza na uroczystości w Muzeum Świętokrzyskim na Zamku Kieleckim w dniu 1 października 1971 roku, Polska, Kielce, 1.10.1971, MNKi/H/4007.