Z czego można wykonać rzeźbę? Kiedyś wykonywano rzeźby kamienne lub drewniane. Dzisiaj wykorzystuje się metal, szkło, plastik, materiały z recyklingu. Tak naprawdę jedynie wyobraźnia artysty stawia granice…
Marmur – w zależności od domieszek ma barwę biała, szarą, różową i zielonkawą. Używany w starożytności, w sztuce starochrześcijańskiej i bizantyńskiej. W średniowieczu niemal zapomniany, powrócił w renesansie w rzeźbie, ale też jako okładzina ścian i mozaika. W baroku wielobarwny marmur używano w wystroju wnętrz. W klasycyzmie szczególnie ceniono jego białą odmianę.
W sztuce najbardziej znane są białe marmury karraryjskie (nazwa od włoskiego miasta). Marmury te upodobał sobie szczególnie Michał Anioł.
Znany jest również tzw. marmur kielecki: brązowoczerwony marmur chęciński, zwany powszechnie ZYGMUNTÓWKĄ. Trzon pierwszej kolumny Zygmunta III Wazy był wykonany właśnie z tego marmuru!
Brąz – to stop miedzi z innymi metalami. W zależności od składu wyróżniamy brązy plastyczne i odlewnicze. Najczęściej używa się SPIŻU, czyli stopu cyny, cynku i miedzi. Spiż potocznie nazywany jest właśnie brązem.
Najważniejszą techniką obróbki jest odlewanie i kucie blach brązowych (repusowanie, puncowanie). Tak wykonane przedmioty podlegają cyzelowaniu, czyli wykończeniu, np.: usunięciu nierówności.
Z czasem wyroby z brązu pokrywają się PATYNĄ, czyli zielonkawym nalotem.
Bozzetto to rzeźbiarski szkic, projekt rzeźby. Rozpowszechniony w baroku pozwala rozdzielić pracę artysty-projektanta od pracy odlewnika.
Gips – wypalony, zmielony i zmieszany z wodą tworzy białą plastyczną masę, która szybko twardnieje. Od starożytności służył do odlewania rzeźb.
Alabaster – odmiana gipsu, łatwa w obróbce i znacznie przepuszczająca światło. Stosowany od starożytności do wyrobu naczyń i lamp, jak też w dekoracjach architektonicznych. Bardzo popularny w renesansie (ołtarze i nagrobki) jako tańszy zamiennik marmuru.
Scagiola – odmiana palonego gipsu zmieszana z klejem rybim i barwnikami, również używany jako imitacja marmuru.
_________________________________
1. Popiersie Aleksandra Wielkopolskiego, Johann Polak, biały marmur
2. Primavera, rzeźbiarz nieznany, ok. 1900, alabaster i marmur
3. Głowa kobiety II, Henryk Kuna, ok. 1930, brąz i marmur
