Od sacrum do profanum. Malarstwo i rzeźba w sztuce ludowej

Grafika,rzeżba ludowa, Matka Boska

 

To jedyna tego typu wystawa, która w jednym miejscu ukazuje dorobek blisko 60 artystów z regionu świętokrzyskiego. Na ekspozycję składa się ponad 400 eksponatów. Są to rzeźby wykonane z drewna i gliny oraz obrazy malowane na płótnie, desce i papierze. Najstarsze z prac pochodzą z przełomu XIX i XX wieku, a najmłodsze z XXI wieku. Ich autorzy, to ludzie, którzy tworzyli z ogromnej potrzeby serca, często mimo braku zrozumienia i doskwierającej biedy.

 

Wybrane dzieła prezentowane są w układzie tematycznym. Ta swoista podróż rozpoczyna się w świecie boskim – sacrum, a potem ścieżka wiedzie do dobrze nam znanego świata ziemskiego – profanum.

 

Taki układ podyktowany jest też chronologią, gdyż sztuka ludowa początkowo miała wyłącznie charakter religijny. Dlatego duża grupa prac ukazuje sceny z życia Chrystusa i Marii, którzy  zajmowali szczególne miejsce w sercach wiernych, a ich kult był bardzo rozpowszechniony w całej Polsce.

 

Wśród wyobrażeń plastycznych Jezusa dominują sceny pasyjne, chwila narodzin, a także najbardziej popularny wizerunek – Chrystusa Frasobliwego, który stał się wręcz symbolem polskiej sztuki ludowej. W dawnych społecznościach olbrzymią rolę odgrywali także święci. Ich figuralne wyobrażenia traktowano jako swoistych pośredników w kontaktach między człowiekiem a światem ponadzmysłowym. Przypisywano im wręcz magiczną moc – mogli uzdrowić, pomóc w beznadziejnych sprawach, ustrzec przed uderzeniem pioruna lub ochronić zwierzęta przed chorobami. Obrazy lub figurki świętych wystawiano w oknach podczas burzy, wynoszono do pożaru, a nawet umieszczano w oborach.

 

Po II wojnie światowej  zakres tematów podejmowanych przez twórców ludowych poszerzył się o życie codzienne mieszkańców wsi i sceny odwołujące się do wydarzeń historycznych.  W tej części wystawy eksponowane są prace ukazujące zarówno trudy dnia: wykopki, sianokosy, żniwa, jak i  barwną obrzędowość doroczną: zwyczaje wielkanocne, kolędowanie oraz radosne chwile: wesela, zabawy czy wizyty na targu.

Oglądając dzieła artystów, którzy cenieni są nie tylko w Polsce, ale także poza granicami kraju, warto zapoznać się także z opisami ich sylwetek. Na ekranie dotykowym udostępniono biogramy twórców, które opowiadają o ich życiu, a zarazem pozwalają dowiedzieć się, czym była dla nich twórczość.

 

Kurator: Anna Latos-Paryska

Koordynator: Paweł Król

Aranżacja: Beata Majchrzak-Liberek

wystawa stała, otwarcie 18 grudnia 2018, godz. 18, Muzeum Dialogu Kultur, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach, Rynek 3, Kielce

 

O WYSTAWIE OPOWIADA KURATOR - POSŁUCHAJ

 

PATRONAT HONOROWY:

logo ministerstwo logo marszalka

 logo Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego

 

 

 SPONSOR:       

 logo pzu Piekarnia Społem logo

 

 

                                                              

PATRONAT MEDIALNY:

tvp kultura   logo tvp historia rmf classic współpraca redakcyjna  Radio Kielce  logo radio em kielce logo folk radio   TVP3 Kielce Echo Dnia

madeinswietokrzyskie

 logo konteksty logo kultura ludowa

 

 

     


fot. Małgorzata Stępnik/MNKi