Zbiory online
Stancja uczniowska
Informacje o obiekcie:
Dział / Oddział: | Muzeum Lat Szkolnych S. Żeromskiego |
Typ obiektu: | Obraz |
Datowanie: | 1922 |
Autor: | Stanisław Charzyński |
Materiał: | tektura, farba olejna |
Wymiary: | 33 cm. (wys.) x 24 cm. (szer.) |
Nr inwentarzowy: | MNKi/Ż/595 |
Obraz przedstawia wnętrze ubogiej stancji uczniowskiej. Na wyposażenie pokoju składają się: łóżko, drewniana ława, stół i szafa. Na ścianie wisi prosta, drewniana półka. Tego typu pomieszczenia wynajmowali uczniowie, których domy rodzinne znajdowały się w zbyt dużej odległości od szkoły, aby móc trasę pokonywać codziennie. W stancjach odpoczywali, przygotowywali się do kolejnego dnia szkoły a także spożywali posiłki.
Stefan Żeromski w czasie nauki w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach kilkukrotnie zmieniał miejsce zakwaterowania. Początkowo mieszkał u ciotki Matyldy Saskiej przy ul. Starowarszawskiej (obecnie Piotrkowskiej). Następnie przy ul. Silnicznej. W roku szkolnym 1877/78 wrócił na Starowarszawską. W następnym roku Żeromski zamieszkał przy ul. Wesołej 53 u swojej ciotki, Józefaty Saskiej. W latach 1881-83 przebywał na stancji u Zofii Czaplickiej (przy ul. Sukowskiej, obecnie Wojska Polskiego). Jesienią 1883 roku zamieszkał na Starowaszawskim Przedmieściu, a następnie od sierpnia 1885 roku do połowy 1886 mieszkał przy placu bazarowym (obecnie Wolności), gdzie jego macocha, Antonina Zetheim, wynajmowała mieszkanie.
Stefan Żeromski obraz stancji wprowadził do powieści Syzyfowe prace, kiedy Marcin Borowicz zostaje ulokowany przez matkę w Klerykowie u „starej Przepiórzycy”: ,, Staruszka ruszyła się żwawo, roztwarła drzwi do sieni, a później na prawo do sporej stancji, gdzie o tej porze stał tylko na środku długi stół sosnowy, zalany atramentem, a dokoła niego krzesła i długie ławy drewniane. W jednym kącie sterczało żelazne łóżko bez pościeli, z tak okropnie zgiętymi prętami, jakby je pozwijał jakiś straszliwy reumatyzm. Okna były niezamknięte i żelazne haczyki tych okien monotonnie stukały. Marcinka, który tam wszedł za matką, ścisnął dziwny żal na widok tego pokoju (...)”. (S. Żeromski, "Syzyfowe prace")
stara szkoła: stancja uczniowska, stara szkoła