Album jubileuszowe Henryka Sienkiewicza

Album jubileuszowe Henryka Sienkiewicza
1898
druk, heliograwiura, cynkografia,
papier, płótno, skóra,
tektura, bibuła japońska
MNKi/S/162

Album wydała firma Gebethner i Wolff z okazji jubileuszu 25-lecia pracy pisarskiej Henryka Sienkiewicza. Zawiera on dwadzieścia ilustracji wykonanych przez znakomitych artystów, których wybrali sami wydawcy: „Uprosiliśmy grono artystów polskich, aby zbiorowemi siłami podjęli trudną, lecz wdzięczną pracę zobrazowania główniejszych scen i bohaterek powieści i nowel Henryka Sienkiewicza”. Do każdej ilustracji wydawcy dobrali również odpowiedni cytat z książki noblisty. Album został opatrzony słowem wstępnym „subtelnego krytyka i znawcy” Stanisława hr. Tarnowskiego. 

Wśród autorów ilustracji znaleźli się tak wybitni twórcy jak Piotr Stachiewicz – artysta należący do ulubionych ilustratorów Sienkiewicza, który wykonał na potrzeby albumu najwięcej, bo aż jedenaście rysunków. Są to: Hania, Helena Kurcewiczówna, Kniaziowa Kurcewiczowa, Pan Zagłoba, Baśka, Oleńka, Anielka, Litka, Pani Emilia, Marynia Pławicka oraz Lygia. Pozostali twórcy to: Józef Chełmoński (Rzepowa), Wincenty Wodzinowski (Wawrzon i Marysia), Jan Rosen (Bartek), Juliusz Kossak (Kmicicowa kompania), Józef Brandt (Bitwa pod Klawanami), Antoni Kamieński (Kamionka), Wilhelm Kotarbiński (Śmierć Petroniusza), Henryk Siemiradzki (Kaplica „Quo vadis”) oraz Kazimierz Pochwalski – autor zamieszczonego w albumie portretu Sienkiewicza.

Album posiada oprawę z brązowej skóry ze złoconym, tłoczonym tytułem oraz z zieloną gałązką lauru, na której umieszczono portret czytającego Sienkiewicza. Wewnątrz znajdują się 103 strony z tekstem oraz ilustracjami. Brzegi kart są złocone, a strony tytułowe oraz te wypełnione tekstem, posiadają ozdobną bordiurę. Ilustracje znajdują się na osobnych tekturowych kartach.

Współpraca firmy Gebethner i Wolff z autorem Trylogii sięga 1875 roku. Świadczy o tym korespondencja pisarza, który w czasopismach będących własnością firmy zamieszczał swoje utwory, a więc w „Kurierze Warszawskim”, „Kurierze Codziennym” i „Tygodniku Ilustrowanym”. Od roku 1880 zaczęły ukazywać się Pisma Henryka Sienkiewicza, wychodzące systematycznie do roku 1947. Pisarz zawarł z firmą Gebethner i Wolff dwie umowy, na mocy których odsprzedawał prawa do swoich dzieł. Pierwszą, opiewającą na kwotę 21 tys. rubli,  zawarto w 1896 roku. Druga, znacznie bardziej korzystna dla pisarza, bo przynosząca mu 70 tys. rubli zysku, dawała firmie na okres 20 lat prawo do drukowania Krzyżaków i dzieł, które przed 1 czerwca 1900 roku ukazały się w Pismach.  

Oprac. Łukasz Wojtczak 

Bibliografia

Album jubileuszowe [!] Henryka Sienkiewicza. Główniejsze sceny i postacie z powieści i nowel Sienkiewicza w dwudziestu ilustracjach, Warszawa 1898.

Kowalska-Lasek A., Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. Katalog zbiorów, Kielce 2016.

Muszkowski J., Z dziejów firmy Gebethner i Wolff 1857–1937, Warszawa 1938.

Sienkiewicz H., Listy, t. 5, cz. 2, red. M. Bokszczanin, Warszawa 2009, s. 404–405.