Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

Henryk Sienkiewicz – pisarz i człowiek

Lekcja jest opowieścią biograficzną o Henryku Sienkiewiczu – o dzieciństwie noblisty, okresie edukacji, pracy dziennikarskiej, największych podróżach, rodzinie oraz działalności społecznej. Poruszymy też kwestie dotyczące twórczości pisarza, w tym genezę  powstania jego największych dzieł: Trylogii, Quo vadis, Krzyżaków oraz W pustyni i w puszczy.                                                                                                                                                                                       

Pierwszy polski literacki Nobel

Lekcja jest poświęcona jednemu z najważniejszych wydarzeń z życia pisarza – Literackiej Nagrodzie Nobla, którą otrzymał w 1905 roku za całokształt twórczości. Omówione zostaną okoliczności przyznania Sienkiewiczowi nagrody, wszystkie związane z tym perypetie, m.in. podróż do Sztokholmu, uroczystość odebrania nagrody z rąk króla Szwecji. Dzięki fragmentom listów uczestnicy zajęć będą mieli okazję przekonać się, co w tym czasie pisarz przeżywał, jak płomienną i patriotyczną przemowę wygłosił wśród najznamienitszych osobistości ówczesnego świata.

Oblęgorek – od narodu i dla narodu

Lekcja przybliża historię daru narodowego i okoliczności, w jakich Henryk Sienkiewicz stał się najsłynniejszym mieszkańcem ziemi świętokrzyskiej. Opowiada o tym, jak doszło do powstania pierwszego w Polsce muzeum poświęconego nobliście.

Z wizytą u Henryka Sienkiewicza

Czyli jak mieszkał Henryk Sienkiewicz, gdzie była kuchnia, pokoje dla dzieci i gości, co jadano, jakie upodobania mieli domownicy. Uczestnicy poznają niezwykłą historię Oblęgorka, dowiedzą się, jak wyglądało codzienne życie jego mieszkańców sprzed ponad stu lat. Prezentacja multimedialna, zawierająca liczne fotografie oraz fragmenty listów i zachowanych wspomnień, pozwali przenieść się w czasie do oblęgorskiego pałacyku.

Czas mierzony szwajcarskim zegarem

Lekcja porusza jeden z najmniej znanych, a zarazem najciekawszych okresów w życiu Henryka Sienkiewicza. W 1914 roku, na dwa lata przed śmiercią, pisarz wyjechał do Szwajcarii, gdzie wraz z Ignacym Paderewskim kierował pracami Generalnego Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Celem organizacji była pomoc materialna dla Polaków poszkodowanych w wyniku działań pierwszej wojny światowej. Zanim Sienkiewiczowie opuścili Królestwo Polskie, wizytę w Oblęgorku złożyli pisarzowi Legioniści Józefa Piłsudskiego. 

„Krzyżacy” – jubileuszowa powieść Henryka Sienkiewicza

Zajęcia dotyczą genezy powstania powieści, ukończonej w roku 1900, czyli w roku jubileuszowym Henryka Sienkiewicza. Opowiemy o źródłach, z których pisarz korzystał, o tym co go inspirowało i w jaki sposób gwara podhalańska pomogła mu w odtworzeniu języka używanego przez Polaków w średniowieczu. Dużą część spotkania poświęcimy wybranym zagadnieniom historii Polski – czasom panowania króla Władysława Jagiełły, konfliktom z zakonem krzyżackim, bitwie pod Grunwaldem.

„Quo vadis” – powieść na miarę Nobla?

Lekcja poświęcona jest rzymskiej epopei Sienkiewicza, która przyniosła mu międzynarodową sławę. Niezwykle ciekawa wydaje się geneza powstania powieści, napisanej pod wpływem podróży do Wiecznego Miasta. Powieść Quo vadis w dużej mierze przyczyniła się do otrzymania Nagrody Nobla, którą przyznano pisarzowi „za całokształt twórczości”. Prowadzący spotkanie opowie o początkach chrześcijaństwa oraz przytoczy kilka wybranych zagadnień z kart powieści.

Afrykańska podróż Henryka Sienkiewicza a powieść „W pustyni i w puszczy”

Uczestnicy lekcji poznają Henryka Sienkiewicza jako wielkiego podróżnika, dowiedzą się, jak przebiegała najbardziej niebezpieczna, a zarazem fascynująca wyprawa pisarza do Afryki. Zobaczą wiele ciekawych pamiątek, w tym fotografie i trofea myśliwskie. Przeczytają barwne fragmenty listów autora W pustyni i w puszczy na temat Czarnego Lądu i przede wszystkim dowiedzą się, w jakim stopniu wyprawa przyczyniła się do powstania tej powieści.

Trylogia – dziwne materii pomieszanie

Trylogia stanowi niewyczerpane źródło inspiracji. Dla Henryka Sienkiewicza dzieło to miało znaczenie przełomowe. Sprawiło, że stał się jednym z najpopularniejszych polskich pisarzy. Na Ogniem i mieczem, Potopie i Panu Wołodyjowskim wychowywały się pokolenia Polaków. Podczas lekcji opowiemy o genezie oraz recepcji Trylogii. Przybliżymy sylwetki najważniejszych bohaterów i przedstawimy ich historyczne odpowiedniki.

Grupa docelowa: szkoły podstawowe (klasy V–VIII), ponadpodstawowe

Sienkiewicz jako dramatopisarz

Henryk Sienkiewicz był autorem nie tylko powieści historycznych, obyczajowych oraz nowel, ale stworzył też kilka dramatów scenicznych. Nie są one powszechnie znane, co nie oznacza, że geneza ich powstawania oraz recepcja, nie są interesujące – wręcz przeciwnie. Lekcja ma na celu przybliżyć ten mniej znany aspekt twórczości noblisty oraz opowiedzieć o jego wielkiej miłości do teatru.                                                                                                                                                                                               

Cykl historyczny:

Od Ziemi Świętej po Grunwald – historia zakonu krzyżackiego

Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, czyli zakon krzyżacki, od wieków wywołuje wśród Polaków negatywne skojarzenia. 15 lipca 1410 roku połączone siły polsko-litewskie stoczyły przeciwko Krzyżakom jedną z największych bitew średniowiecznej Europy. Podczas zajęć opowiemy, jak to się stało, że niemiecki zakon, którego początki związane były z ochroną pielgrzymów w Ziemi Świętej, utworzył własne państwo na terenie naszego kraju, jak wyglądała struktura wewnętrzna, polityka gospodarcza i społeczna państwa rządzonego przez wielkiego mistrza.

Żelaźni jeźdźcy. Husaria, czyli najlepsza i najpiękniejsza jazda świata

W polskiej tradycji utrwalił się obraz konnych rycerzy z charakterystycznymi skrzydłami dopinanymi do zbroi lub siodeł. Husaria w XVI i XVII wieku budziła prawdziwy postrach, a zarazem podziw wśród wrogów Rzeczypospolitej. Do dziś uważana jest za jedną z najlepszych formacji jazdy w historii wojskowości. Zajęcia mają na celu odpowiedzieć na pytanie, skąd wzięła się husaria, jakiego uzbrojenia używała, kto do niej należał i czy faktycznie była aż tak doskonałą formacją w wojsku polskim.

 „Po staremu ogniem, mieczem, wytniem, spalim i usieczem”. Kozacy zaporoscy a Trylogia

Kozacy zamieszkiwali tajemnicze Dzikie Pola, które w powieści Ogniem i mieczem barwnie opisał Henryk Sienkiewicz. Czy jego wizja Kozaczyzny była zgodna z rzeczywistością? Kto zbudował Sicz Zaporoską i dlaczego stanowiła ona fenomen na skalę światową? Jaką rolę odegrało wojsko kozackie w historii Polski? Na te oraz inne pytania odpowiemy podczas zajęć.

Odwrócony obraz – kniaź Jarema

Lekcja będzie próbą odpowiedzenia na pytanie, jakim człowiekiem był naprawdę książę Jeremi Wiśniowiecki. Czy jego obraz ukazany przez Henryka Sienkiewicza w Ogniem i mieczem, jako dzielnego wodza próbującego powstrzymać bunt Chmielnickiego, jest zgody z ustaleniami historyków? A może książę miał drugie, mroczniejsze oblicze i był typowym przedstawicielem XVII-wiecznej magnaterii? 

Czarna legenda cesarza Nerona

Czy Neron faktycznie podpalił Rzym, bezwzględnie rozprawił się z pierwszymi chrześcijanami i z zimną krwią wymordował członków własnego rodu? Być może negatywny wizerunek władcy funkcjonujący na przestrzeni wieków jest przerysowany, a każde jego „szaleństwo” można logicznie wytłumaczyć? Podczas lekcji prowadzący zajęcia przedyskutują powyższe kwestie wraz z uczestnikami.