Z okazji ogłoszenia przez Sejm RP Roku Stefana Żeromskiego Muzeum Narodowe w Kielcach zaprasza do zwiedzania wystawy stałej z przewodnikiem, wybierając jedną z dostępnych ścieżek tematycznych, oraz do udziału w cyklu wykładów poświęconych wybitnemu polskiemu pisarzowi.
ROK STEFANA ŻEROMSKIEGO
TEMATYCZNE OPROWADZANIE
Muzeum proponuje zwiedzanie wystawy stałej z przewodnikiem jedną z wybranych ścieżek tematycznych:
Bliscy Żeromskiego – w trakcie oprowadzania zostaną przybliżone sylwetki osób ważnych dla pisarza – zarówno z kręgów rodzinnych, jak i przyjacielskich – ze wskazaniem, które z tych postaci stały się pierwowzorami bohaterów jego powieści.
Miejsca Żeromskiego – oprowadzanie będzie swoistą podróżą poprzez miejsca szczególnie ważne dla Żeromskiego – zarówno w kraju, jak i za granicą – od Strawczyna, poprzez Kielce, Warszawę, Nałęczów, Zakopane, aż po Rapperswil, Florencję i Paryż. W trakcie omawiania każdego z nich zostanie wyjaśnione, dlaczego były one ważne dla pisarza i które z nich stały się miejscem akcji jego utworów.
______________________
Koszt oprowadzania:
Cena biletu wstępu + jednorazowa opłata przewodnicka w wysokości 30 zł.
Rezerwacji można dokonać:
telefonicznie: 41 344 57 92
e-mailem: zeromski@mnki.pl
Prosimy rezerwować termin najpóźniej tydzień przed planowaną wizytą. Ważne są jedynie potwierdzone rezerwacje. Prosimy o wcześniejszą informację w przypadku rezygnacji.
CYKL WYKŁADÓW
W każdą pierwszą niedzielę miesiąca o godzinie 12.00 w Muzeum Stefana Żeromskiego w Kielcach będą organizowane darmowe spotkania, podczas których zostaną omówione różne aspekty życia i twórczości Żeromskiego. W programie wykładów znajdą się tematy dotyczące jego literackiego dorobku, kontaktów z innymi wybitnymi postaciami, życia rodzinnego, a także aktywności społecznej i wpływu na polską kulturę.
Harmonogram wykładów:
5.01.2025 – Żeromski w Zakopanem, Paulina Bies
2.02.2025 – Region świętokrzyski w twórczości Stefana Żeromskiego, Paulina Bies
2.03.2025 – Żeromski i… Witkiewiczowie, Magdalena Del
6.04.2025 – Monika Żeromska. Wspomnienia i nieznane historie, Sylwia Zacharz
4.05.2025 – Żeromski w Nałęczowie, Paulina Bies
1.06.2025 – Adam Żeromski – pamiątki i wspomnienia, Sylwia Zacharz
6.07.2025 – Żeromski i… Kasprowicz, Magdalena Del
3.08.2025 – Włoskie podróże Żeromskiego, Paulina Bies
7.09.2025 – Rękopisy Żeromskiego, Sylwia Zacharz
5.10.2025 – Żeromski i… Mortkowiczowie, Magdalena Del
2.11.2025 – Żeromski w Warszawie, Paulina Bies
7.12.2025 – Żeromski i… jego muzy, Magdalena Del
Więcej wydarzeń związanych z obchodami Roku Stefana Żeromskiego już wkrótce!
SPECJALNA OFERTA EDUKACYJNA NA ROK ŻEROMSKIEGO
Specjalna oferta edukacyjna Muzeum Narodowego w Kielcach została przygotowana w związku z obchodzonym Rokiem Stefana Żeromskiego. Skierowana jest zarówno do uczniów szkół podstawowych, jak i ponadpodstawowych. Jej celem jest zapoznanie uczestników z postacią Stefana Żeromskiego oraz zainteresowanie jego życiem i twórczością. Zajęcia edukacyjne i lekcje muzealne przybliżą nie tylko ciekawe elementy biografii pisarza oraz jego najważniejsze dzieła, ale także przedstawią tło historyczne, epokę, w której przyszło mu żyć, i wybitne postacie, z którymi miał kontakt. Przekazywana wiedza uzupełniona jest o najnowsze badania naukowe dotyczące autora Przedwiośnia.
MUZEUM STEFANA ŻEROMSKIEGO
LEKCJE MUZEALNE
Kuferek pisarza. Opowieść o Stefanie Żeromskim (szkoła podstawowa kl. IV–VI)
Lekcja muzealna, która w kreatywny sposób przybliża życie Stefana Żeromskiego. Uczestnicy poznają go przez pryzmat obiektów – skarbów z kuferka, które nawiązują do biografii pisarza i opisują jego historię.
Nie tylko pisarz. Działalność społeczna i polityczna Stefana Żeromskiego (szkoła podstawowa)
Stefan Żeromski był nie tylko wybitnym pisarzem, ale angażował się także w działalność społeczną i polityczną.
Lekcja przybliża tę sferę jego życia oraz ukazuje, w jaki sposób te zagadnienia znalazły odzwierciedlenie w jego twórczości.
Fot. Stefan Żeromski
Żeromski i przyjaciele. Związki pisarza ze znanymi osobami z epoki (szkoła podstawowa kl. VI–VIII)
Lekcja ma na celu ukazanie nie tylko Stefana Żeromskiego, ale także innych postaci, które znał, oraz nakreślenie tła epoki. Przełom XIX i XX wieku obfitował w polskiej literaturze i sztuce w wiele wybitnych jednostek. Uczestnicy dowiedzą się, jak wyglądały ich wzajemne relacje i powiązania.
Fot. Stefan Żeromski wśród znajomych w Zakopanem, źródło: Polona, własność Biblioteka Narodowa
ZAJĘCIA EDUKACYJNE
.jpg)
„Moja Tusiutko”… Pisanie listów ze Stefanem Żeromskim (szkoła podstawowa kl. IV–VIII)
Zajęcia przybliżają dzieciom najbardziej tradycyjną formę komunikacji. Podczas nich uczestnicy poznają historię pisania i przesyłania listów. Przyjrzą się też korespondencji Stefana Żeromskiego z bliskimi i znajomymi.
Fot. List Stefana Żeromskiego do Bronisława Saskiego
Podróże i powroty. Miejsca związane ze Stefanem Żeromskim (szkoła podstawowa kl. VI–VIII)
Uczestnicy poznają Stefana Żeromskiego jako podróżnika. Dowiedzą się, jakie miejsca były mu bliskie, które miasta zwiedził oraz jak je opisał. Podczas zajęć uczniowie postarają się zredagować miniprzewodnik po swoim ulubionym miejscu.
Ślady, tropy i dowody. Tropem Stefana Żeromskiego po muzealnej ekspozycji (szkoła podstawowa kl. IV–VI).jpg)
Zajęcia edukacyjne służą poznawaniu Stefana Żeromskiego poprzez kreatywną zabawę. Uczestnicy wcielają się w rolę detektywów, którzy podążają tropem pisarza w muzealnej przestrzeni. Dzięki zgromadzonym obiektom odkrywają kolejne elementy biografii autora Syzyfowych prac.
Fot. Kałamarz zakopiański Stefana Żeromskiego
Lekcje i zajęcia:
- odbywają się od poniedziałku do piątku w godz. 9–15 w Muzeum Stefana Żeromskiego, ul. Jana Pawła II 5, 25-013 Kielce
- koszt lekcji – 4 zł od osoby (w cenie materiały dydaktyczne niezbędne do pracy)
- koszt zajęć – 5 zł od osoby (w cenie materiały dydaktyczne niezbędne do pracy)
- czas trwania około godziny
- zgłoszenia grup przyjmowane są od poniedziałku do piątku w godz. 8–15
drogą e-mailową zeromski@mnki.pl lub telefonicznie 41 344 57 92
DAWNY PAŁAC BISKUPÓW KRAKOWSKICH
Krajobraz w sztuce Młodej Polski – literackie (Żeromski) i malarskie (Wyspiański, Szczygliński, Wyczółkowski, Kramsztyk) przedstawienia natury
Podczas zajęć porozmawiamy o literackim i malarskim obrazie świata flory i fauny. Sięgniemy do wybranych dzieł Stefana Żeromskiego, w których ten zawarł opisy przestrzeni rodzimych i zagranicznych. Skupimy się także na tym, jak młodopolscy malarze widzieli i przetwarzali otaczającą ich przyrodę. Dzięki zajęciom młodzież utrwali wiedzę o motywach artysty, sztuki i przyrody, pojawiających się na maturze z języka polskiego.
Leon Wyczółkowski, Aleja cyprysowa
Europejskie podróże młodopolan
Epoka Młodej Polski to czas licznych wojaży artystów – literatów i malarzy. Na zajęciach omówimy motyw podróży, porozmawiamy o tym, jakie kraje i miasta odwiedzili Stefan Żeromski, Władysław Stanisław Reymont, Olga Boznańska, Władysław Podkowiński i Aleksander Gierymski. Zastanowimy się, czy podróże miały wpływ na twórczość wymienionych artystów.
Aleksander Gierymski, Katedra w Amalfi
Kobiety i moda przełomu XIX i XX wieku – malarskie przedstawienia
Na przestrzeni wieków ubiór świadczył nie tylko o statusie społecznym, kulturze czy płci – był również odzwierciedleniem dominujących wówczas idei, filozofii. Strój kobiecy przełomu XIX i XX wieku był efektowny, korespondujący z ówczesnymi trendami kulturowymi. Podczas zajęć omówimy malarskie przedstawienia kobiet (często muz artystów) obecnych na obrazach w Galerii Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej, przyjrzymy się charakterystycznym elementom ich ubioru i porozmawiamy o przemianach kobiecego stroju.
Jacek Malczewski, Portret Ireny Solskiej
Zajęcia dla szkół podstawowych (kl. VII, VIII) i ponadpodstawowych:
- odbywają się od wtorku do piątku w godz. 9–15 w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich, plac Zamkowy 1, 25-010 Kielce
- koszt – 5 zł od osoby (w cenie materiały dydaktyczne niezbędne do pracy)
- czas trwania około godziny
- zgłoszenia grup przyjmowane są od poniedziałku do piątku w godz. 8–15
drogą e-mailową edukacja@mnki.pl lub telefonicznie 41 344 40 14 wew. 233,
660 957 875
KONFERENCJA
Muzeum Narodowe w Kielcach
Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
oraz Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców
Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL
zapraszają na
ogólnopolską konferencję naukową
Żeromski OdNowa. Co się stało z tym dziedzictwem?
Kielce, 19–21 listopada 2025 r.
W 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Stefana Żeromskiego – pisarza, który ukształtował społeczne i narodowe myślenie wielu pokoleń Polaków. Jego utwory, począwszy od debiutanckich Opowiadań, aż po ostatnią powieść Przedwiośnie, były masowo czytane, zwłaszcza przez polską inteligencję. Spotykały się z entuzjastycznymi pochwałami, a jednocześnie wywoływały żywe dyskusje i prowokowały do polemik. Trudno przecenić rolę twórczości Żeromskiego w życiu społeczeństwa polskiego w okresie zaborów, w czasie Drugiej Rzeczypospolitej i w Polsce Ludowej.
Przynajmniej od lat 90. XX wieku obserwujemy jednak stopniowe usuwanie Żeromskiego z głównego nurtu polskiego życia społeczno-kulturalnego. Wydaje się, jakby autor Popiołów stracił czytelniczą atrakcyjność, nie pasował do współczesnych wyzwań cywilizacyjnych. Nadal obecny w lekturach szkolnych i w refleksji literaturoznawców, niemal nie uczestniczy w publicznej debacie na tematy tak ważne dla jego pisarstwa, jak pojmowanie powinności obywatelskich, rozumienie patriotyzmu czy znaczenie inteligencji twórczej.
Rok 2025, ustanowiony przez Sejm RP Rokiem Żeromskiego, chcielibyśmy wykorzystać jako okazję do podjęcia ważnej i potrzebnej rozmowy o społecznym i kulturowym dziedzictwie Stefana Żeromskiego. Postawić pytanie o to, co stało się z jego dziełem, dlaczego wydaje się literacko i ideowo anachroniczny. Zachęcić do dyskusji, czy to Żeromski nie pasuje do dzisiejszych czasów, czy może my utraciliśmy zdolność aktualizacji jego myśli.
Mamy nadzieję, że konferencja stworzy też okazję do przypomnienia sylwetki najwybitniejszego badacza życia i twórczości Żeromskiego – Zdzisława Jerzego Adamczyka, który niemal wszystkie swoje prace badawcze poświęcił autorowi Przedwiośnia.
__________________
Ogólnopolska konferencja naukowa „Żeromski OdNowa. Co się stało z tym dziedzictwem?” odbędzie się w Kielcach 19–21 listopada 2025 roku. W każdym dniu zaplanowano tematyczne panele dyskusyjne z udziałem wybitnych gości, którzy już potwierdzili swoją obecność:
- 19 listopada
panel: „Co się stało z dziedzictwem Żeromskiego?”; moderator: Michał Dobrołowicz; paneliści: Grażyna Borkowska, Robert Kotowski, Ryszard Koziołek, Jarosław Ławski, Andrzej Mencwel.
- 20 listopada
panel: „Po co OdNowa wydawać klasyków? Na marginesie Pism zebranych Żeromskiego”; moderator: Mirosław Strzyżewski; paneliści: Gabriela Matuszek-Stec, Beata Obsulewicz-Niewińska, Jolanta Sztachelska, Beata Utkowska, Iwona Wiśniewska.
- 21 listopada
panel: „Jak OdNowa mówić o Żeromskim?”; paneliści: Monika Gabryś-Sławińska, Marcin Napiórkowski, Jacek Puchalski, Paweł Jaskanis, Sylwia Zacharz.
Panelom towarzyszyć będą referaty. Zaproszenie do przygotowania i wygłoszenia wystąpień (które nie powinny przekraczać 20 minut) kierujemy do literaturoznawców, językoznawców, kulturoznawców, historyków, socjologów, muzealników itd. Prosimy, aby referaty wpisywały się w formułę konferencji, czyli próbowały podjąć refleksję nad twórczością, biografią i stanem badań nad Żeromskim w kontekście postawionego w tytule pytania: „Co się stało z tym dziedzictwem?”. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do wyboru zgłoszeń.
Na Państwa propozycje, zawierające tematy wystąpień oraz abstrakty, czekamy do końca kwietnia 2025 roku. Prosimy o przesyłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego (zamieszczonego poniżej) na adres mailowy konferencja@mnki.pl. Nie przewidujemy opłaty konferencyjnej. Organizatorzy pokrywają koszty noclegów oraz wyżywienia.
Wydanie tomu pokonferencyjnego planujemy w roku 2026.
Komitet organizacyjny:
prof. dr hab. Robert Kotowski
prof. dr hab. Grażyna Legutko
dr hab. Beata Utkowska, prof. UJK
mgr Justyna Kołodziejczyk (UJK, sekretarz)
mgr Sylwia Zacharz (MNKi, sekretarz)
__________________
__________________
PATRONAT HONOROWY:
  |
