Calamarius
Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach
zaprasza od 24 września do 31 grudnia 2012 roku do obejrzenia wystawy czasowej Calamarius
Na wystawie zobaczyć można stylowe kałamarze i przybory piśmiennicze, pochodzące z XIX i pocz. XX wieku. Te zapomniane dziś przedmioty były niegdyś rzeczami codziennego użytku, ich piękno dodawało uroku pozornie prostym czynnościom.
NAJWIĘKSZE DZIEŁA LITERATURY POWSTAŁY DZIĘKIM ATRAMENTOWI
Wielcy pisarze m.in. Maria Dąbrowska, Kornel Makuszyński, Henryk Sienkiewicz, Ernest Hemingway, Arthur Conan Doyle, Joseph Conrad, Julian Tuwim czy Mark Twain używali piór. Stefan Żeromski pisał piórem maczanym, a nie piórem wiecznym. Używał zawsze stalówki
w drewnianej obsadce.
ATRAMENT
„Recepta na sporządzenie atramentu, znaleziona w rosyjskim rękopisie, pochodzącym z czasów już po wynalezieniu papieru:
Galasy w winie reńskim na słońcu lub w cieple namoczyć. Po czym tę ciecz żółtą ze szklenicyprzecedzić przez płótno i galasy dobrze wycisnąć. Przełożyć do innej szklanicy i koperkwasem czerniącym, na mąkę roztartym , zasypać. Trzymać to w cieple dni parę, często łyżką mieszając. Będzie z tego bardzo dobry inkaust.
Galasów trzeba do tego wziąć, ile trzeba. Wina reńskiego tyle, żeby je pokryło. Koperkwasu dodawać po troszku, aż się miara zbierze. Popróbuj wtedy piórem po papierze, a jeżeli czernieje, to dodawaj gwoli zgęstnienia miarkę mielonego kamedium i potem już pisz, co ci trzeba.”[1]
Prezentowane kałamarze wykonane są z mosiądzu, brązu, marmuru, kryształu, srebra, drewna, cyny, skóry, fajansu, porcelany. Zdobione są dekoracyjnymi ażurowymi kołnierzami, srebrnymi oraz mosiężnymi okuciami w rozmaitych kształtach; intarsjowane masą perłową, alabastrem.
kałamarz, mosiądz, filigran, Niemcy, ok.1850, MKŻ/AH/1270
ołówek, złoto, szafiry, rubiny, Polska-Lwów, 1918-1939, MKŻ/AH/1132
kałamarz z postacią kobiecą i erosami, stop cynowy, Niemcy, kon. XIX w.,MKŻ/AH/439
kałamarz, marmur, MKŻ/AH/448
kałamarz, szkło, metal, Polska, pocz. XX w., MKŻ/AH/823
Dawnych przyborów rękopiśmienniczych nie zastąpi żadne współczesne akcesorium. Tylko one bowiem potrafiły wnieść do pisania tyle przyjemności, charakteru, indywidualizmu i lekkości. Pokazane na wystawie ołówki i pióra wykonane są z kości słoniowej i złota zdobionego szafirami i rubinami.
ołówek, złoto, szafiry, rubiny, Polska-Lwów, 1918-1939, MKŻ/AH/1132
pióro i ołówek w jednolitej obsadce, złoto, Anglia, kon. XIX w., MKŻ/AH/603
Szklane i metalowe stalówki, będące zawsze sercem każdego pióra, zastąpiły zbyt szybko zużywające się i łatwo łamiące pióra ptasie.
zestaw gabinetowy, mosiądz, XIX/XX w., MKŻ/AH/452
Bibularze czyli przyrządy, które szybko i sprawnie pozwalały na pozbyć się nadmiaru atramentu ze świeżo zapisanej kartki. Dzięki uchwytowi i poręcznej formie, te piękne przedmioty były niezwykle wygodne w użyciu
bibularz, blacha mosiężna, Polska, 1937, MKŻ/AH/908
Biurko podróżne z przegródkami i rozkładanym pulpitem do pisania wykonane z drewna i mosiądzu
biurko podróżne, drewno mosiądz, Polska, l. 30 – te XX w.,MKŻ/AH/1123
Przyciski do papieru w różnorodnych kształtach, wykonane z lawinitu, szkła, marmuru, mosiądzu.
przycisk do papieru, marmur, mosiądz, pocz. XX w., MKŻ/AH/607
Patronat medialny: